Page 47 - mag_118
P. 47
Γράφει ο Nίκος Σαραντάκος
https://sarantakos.wordpress.com
Από τους Φράγκους (με τη γενική ο ελληνοράφτης έραβε φουστα-
σημασία: ξένος, Ευρωπαίος) έχου- νέλες και τα συναφή.
με κάμποσα σύνθετα. Η φραγκόκο- Πάμε στα γαλλικά. Γαλλικά σκέτα
τα είναι πουλί της οικογένειας των λέγονται στην αργκό οι βρισιές,
φασιανιδών, Numida meleagris γαλλικός καφές ο καφές φίλτρου,
στα επιστημονικά. Η φραγκογα- γαλλικό φιλί (με τη γλώσσα), γαλ-
ριφαλιά είναι ένα είδος αγριογα- λικά παράθυρα λέγονται αυτά που
ριφαλιάς, το φραγκοστάφυλο δεν έχουν παντζούρια από τέσσερα
είναι σταφύλι αλλά ο καρπός θά- φύλλα, γαλλικά κεραμίδια τα κυμα-
μνου που τρώγεται ή γίνεται γλυ- τοειδή, γαλλικό κλειδί είναι το ερ-
κό, groseille στα γαλλικά, ενώ οι γαλείο που η απόσταση της δαγκά-
χτίστες έχουν το φραγκόφτυαρο, νας του αυξομειώνεται με ειδικό
σα να λέμε πηλοφόρι. μηχανισμό. Και βέβαια, την κάνου-
Και βέβαια έχουμε και το φραγκό- με αλά γαλλικά όταν φεύγουμε
συκο, που δεν είναι σύκο, ούτε από κάπου χωρίς να χαιρετήσου-
μας ήρθε άλλωστε από την Ευρώ- με ή αφήνοντας χρέος κτλ. Αυτή 47
πη αλλά από πολύ μακριά. Έχουμε η έκφραση είναι διεθνής, οι Άγ-
άρθρο βέβαια και να πούμε εν πα- γλοι λένε to take the French leave,
ρόδω ότι και σ’ άλλες γλώσσες, το αλλά οι Γάλλοι τούς αντιγυρίζουν
όνομα του φραγκόσυκου δηλώνει τη φιλοφρόνηση: filer à l’anglaise,
ένα «ξενόφερτο σύκο». Στα γαλλι- στρίβω αλά αγγλικά. Υπάρχει και το
κά το λένε figue de Barbarie, πανα- γαλλικό κόρνο.
πεί σύκο από τη Μπαρμπαριά, που Όροι με «αγγλικό» είναι λιγότεροι.
είναι περίπου η σημερινή Τυνησία. Μπορεί να λέμε για αγγλικό ποδό-
Στα ιταλικά, fico d’India, παναπεί σφαιρο ή αγγλική ροκ σκηνή, αλλά
σύκο από τις Ινδίες, μια και την Αμε- δεν είναι λεξικοποιημένοι όροι.
ρική τότε τη λέγανε Δυτικές Ινδίες. Το αγγλικό/βρετανικό χιούμορ εί-
Στα τούρκικα το λένε και hint inciri ναι οριακό. Κατά τα άλλα, μόνο το
(κατά λέξη ινδικό σύκο), και frenk αγγλικό πρωινό μπορώ να σκεφτώ
inciri (φράγκικο σύκο, απ’ όπου -και βέβαια, το αγγλικό κόρνο.
ίσως πήραμε κι εμείς το δικό μας Γερμανικό νούμερο, ή σκέτο γερ-
φραγκόσυκο ή εκείνοι από εμάς). μανικό, στη στρατιωτική αργκό,
Παλιότερα υπήρχε και ο φραγκο- είναι η βάρδια 2-4 στη σκοπιά, που
ράφτης, ο ράφτης που έραβε ευ- σου κόβει τον ύπνο στα δύο -κι
ρωπαϊκά αντρικά ρούχα. Αντίθετα, έτσι θεωρείται κατάλληλο για τους
