Page 22 - mag_69
P. 22
Ασ φΙΛοσοφήσουμε…
του Περικλή, καθιερώνονταν όλο Για παράδειγμα, ο Οδυσσέας, στη
και περισσότερες θρησκευτικές Νέκυια της Οδύσσειας, κατεβαίνει
γιορτές, γιατί αυτές έδιναν συνοχή στον κάτω κόσμο και συναντά τη
στην πόλη και πρόβαλαν την αίγλη μητέρα του, τον Αχιλλέα και άλλους
της σε εχθρούς και φίλους. Συ- νεκρούς, που ζουν σαν σκιές. Δεν
νεπώς, υπήρχε ένας συνδυασμός ζουν στην πραγματικότητα, αλλά
θρησκευτικού βίου που στηριζό- δεν έχουν πεθάνει και τελείως. Με
ταν σε τελετές με ένα είδος ανοχής τέτοιες δοξασίες αντιμετώπιζαν το
και ανεξιθρησκίας σε σχέση με τις φόβο του θανάτου.
22 προσωπικές θρησκευτικές πεποι- Αυτή λοιπόν τη θρησκευτική παρά-
θήσεις. δοση και αυτές τις δοξασίες αξιο-
Επειδή συνδέονται με τον πυθαγο- ποίησαν ο Πυθαγόρας και οι Πυθα-
ρισμό, να αναφέρουμε ότι σημαντι- γόρειοι και γι' αυτό θα μπορούσαμε
κό ρόλο στη ζωή της Αθήνας έπαι- να τους θεωρήσουμε ταυτόχρονα
ζαν τα «Ελευσίνια μυστήρια», όπου θρησκευτικούς μυστικιστές και μα-
οι Αθηναίοι συμμετείχαν μαζικά. θηματικούς, όπως θα δούμε. Επι-
Γύρω από αυτά υπήρχε ένας κα- πλέον, για πρώτη φορά εισάγεται
νόνας σιωπής, εξού και μυστήρια. με σαφήνεια από τους Πυθαγό-
Πρέπει να συνδέονταν με κάποια ρειους ο δυισμός, ο διαχωρισμός
μορφή σωτηρίας μετά τον θάνατο, σώματος – ψυχής. Φθαρτό σώμα –
με μια μετά θάνατο ζωή. Ο πιστός αθάνατη ψυχή, ως δύο ξεχωριστές
που ήταν μυημένος στα μυστήρια, οντότητες. Μια βασική διάκριση
θεωρούσε ότι είχε καλύτερη μοίρα που θα την συναντήσουμε αργό-
στον άλλο κόσμο από τον αμύητο. τερα στον Πλάτωνα και μετέπει-
Ένα στοιχείο που αξιοποίησε ιδι- τα στη χριστιανική φιλοσοφία. Ας
αίτερα ο Πυθαγόρας και οι πιστοί δούμε λοιπόν τι αντιπροσώπευε ο
του. Δεν πρόκειται για αθανασία, Πυθαγόρας και κυρίως τι εισήγαγε
αλλά για κάποια μορφή ζωής μετά στην αρχαία ελληνική κοινωνία και
το θάνατο, αντίληψη που φαίνεται σκέψη.
ότι ενυπήρχε στις λαϊκές δοξασίες.