Page 77 - mag_79

«Ακόμα και το χειρότερο βιβλίο μπορεί

να μας δώσει κάτι για να σκεφτούμε»

Wislawa Szymborska, 1923-2012, Πολωνέζα ποιήτρια, Νόμπελ 1996

αλεΞαΝΔρα ΔελΗγιΩργΗ

τρΥφερος ςΥΝτροφος

Εκδόσεις ΑΓΡΑ

Στον ΤΡΥΦΕΡΟ ΣΥΝΤΡΟΦΟ, μια μυθιστορία βασισμέ-
νη στη ζωή και τον θάνατο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΚΛΗΡΟΥ, η

συγγραφέας ανατέμνει τον ψυχισμό του και φωτίζει εκ
των έσω την πάλη του με τα εξωτερικά και εσωτερικά
εμπόδια που οδήγησαν στη διαμόρφωση της ιστορικής

αυτογνωσίας και των θέσεών του για την κοινωνία και
τη γλώσσα.
Ο Γεώργιος Σκληρός, Έλληνας της διασποράς, γεννή-
θηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου. Η ζωή του υπήρξε
μια συνεχής μετακίνηση μέσα στον ευρύτερο γεωγρα-

φικό χώρο που φιλοξένησε τη ζωή και τη δράση του ελ-
ληνισμού της πρώτης εικοσαετίας του 20ού αιώνα: από την Οδησσό και τη δυσφορία 77
της μαθητείας στο εμπορικό συγγενών, στη Μόσχα και την Πετρούπολη της επανάστα-

σης του 1905, όπου σπουδάζει ιατρική, διαβάζει Γκόγκολ και Ντοστογιέφσκι και μυ-
είται στις επαναστατικές ιδέες· και ακολούθως στην Ιένα, όπου συνδέεται με Ρωμιούς
διανοούμενους, όπως ο Κ. Χατζόπουλος και ο Φώτος Πολίτης. Από εκεί στέλνει τα
πρώτα του άρθρα στα αθηναϊκά περιοδικά και το θρυλικό Το Κοινωνικόν μας Ζήτημα
που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1907 και τάραξε τα πνεύματα μιας κοινωνίας τραυμα-

τισμένης από οικονομικούς, κοινωνικούς και εθνικούς κλυδωνισμούς, καθώς και από
τις αντιθέσεις και τις βίαιες συγκρούσεις γύρω από το γλωσσικό ζήτημα.
Το όνειρο της εγκατάστασης στην εξιδανικευμένη Αθήνα, το μεγάλο κέντρο των ιδε-

ών, παραμένει άπιαστο. Ανέχεια, προβληματική οικονομική σχέση με την οικογένεια,
δανεικά από φίλους. Δύο γυναίκες διατρέχουν τη ζωή του: η δίδυμη αδελφή του Όλγα
στην οποία πάντα εξομολογείται και η Γκρέτα, η εξιδανικευμένη ερωμένη των φοιτη-
τικών του χρόνων στην Εσθονία. Κι έρχονται τα αγωνιώδη χρόνια της φθίσης και του
εγκλεισμού σ’ ένα σανατόριο του Ταταρίνο της Ρωσίας, η απομόνωση και η σιωπή. Και

η κατάληξη στην Αίγυπτο, σ’ έναν οικισμό στον Νείλο έξω απ’ το Κάιρο.
Από εκεί η χαμένη μορφή του Γεωργίου Σκληρού, που είχε γίνει θρύλος στον χώρο
των διανοουμένων, επανεμφανίζεται στα Γράμματα του Σ. Πάργα. Και σε μια διάλεξή

του στην Αλεξάνδρεια, δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του το 1919, συναντιέται και
συνομιλεί εκτενώς για τη γλώσσα και άλλα ζητήματα με τον Κ.Π. Καβάφη.
Μια ζωή περιπλανήσεων, δημιουργικής και μαχητικής σκέψης, ονείρων, με τον θάνατο
–τον τρυφερό σύντροφο– να καραδοκεί.