Page 16 - mag_89
P. 16
Ας φιλοςοφήςουμε…
ναζήσει η ατομική ψυχή μέσα σε ένα μήνυμα προς τους μαθητές του ότι
άλλο σώμα. Πρόκειται για τη θεωρία μη φοβάστε το θάνατο, δεν είναι το
της μετενσάρκωσης που είδαμε στους
Πυθαγόρειους. Η αντίληψη ότι έχου- τέλος. Εξάλλου, στο δρόμο για τη
με ζήσει σε άλλα σώματα και ότι θα γνώση, προτείνει και δυο πολύ πιο
ζήσουμε πάλι μετά θάνατο σε άλλα, πραγματικούς δρόμους, τον έρωτα
εμφανίζεται σε πολλά πλατωνικά γρα- και την παιδεία, που τα συνδέει με-
πτά. Γι’αυτό η γνώση, κατά τον πλά-
τωνα είναι μια μορφή ανάμνησης. ταξύ τους.
Αυτά που μάθαμε σε μια άλλη ζωή, Να σημειώσουμε εδώ ότι η έννοια της
όταν ήμασταν σε άλλο από το πα- γνώσης ως ανάμνησης επηρέασε και
ρόν σώμα μας, αν βρεθεί κάποιος να
μας τα υπενθυμίσει, να μας δώσει τα τη νεότερη φιλοσοφία, όπου αναφέ-
ερεθίσματα, θα τα θυμηθούμε. Επι- ρεται ως a priori γνώση. Για παρά-
πλέον, η ψυχή, ως αιώνια οντότη- δειγμα, ο descartes (Καρτέσιος) και
16 τα που αλλάζει σωματική κατοικία, ο Kant υποστηρίζουν ότι η γνώση
έχει γνωρίσει τις Ιδέες που είναι και
αυτές αιώνιες. Οπότε γνωρίζω, ση- δεν προέρχεται και δεν παράγεται
μαίνει αναπολώ πράγματα που κά- αποκλειστικά από τις αισθήσεις και
ποτε ήξερα, τα γνώριζε η ψυχή μου την εμπειρία, αλλά υπάρχει και ένα
και τα φέρνω ξανά στη μνήμη μου.
Με αυτή την έννοια ο θάνατος, η έμφυτο νοητικό περιεχόμενο στον
αποχώρηση δηλαδή της ψυχής από άνθρωπο. Για τον Καντ, ας πούμε, ο
το σώμα, θα μπορούσε να είναι ένας χώρος και ο χρόνος δεν είναι προ-
δρόμος προς τη φιλοσοφία ως γνώ-
ση των Ιδεών. Τι να συμβουλεύσει ϊόν των αισθήσεων αλλά a priori,
όμως έναν μαθητή του ο Πλάτωνας; δηλαδή έμφυτες κατηγορίες της νό-
Να πεθάνει για να φτάσει στη φιλο- ησης όπου κατατάσσονται τα εμπει-
σοφία; Ευτυχώς, πουθενά δεν λέει ρικά δεδομένα. Ακόμα και οι σύγ-
κάτι τέτοιο. η αθανασία της ψυχής
εκτός από το ότι χρησιμεύει για να χρονοι βιολόγοι υποστηρίζουν ότι
θεμελιώσει τη γνώση ως ανάμνηση, το dNA μάς κληρονομεί όχι μόνο τα
έχει προφανώς και ψυχολογικό βά- εξωτερικά μας χαρακτηριστικά αλλά
ρος που έχει να κάνει με τον όντως
δραματικό θάνατο του Σωκράτη και και κάποιες νοητικές δομές.
ταυτόχρονα είναι ένα γενικότερο
