Page 35 - mag_01

Στην εφηβεία η συνηθέστερη διαταραχή ύπνου είναι το σύν-
δρομο καθυστερημένου ύπνου. Ο τρόπος ζωής των εφήβων,
τους προσανατολίζει σε ξενύχτια είτε λόγω διαβάσματος, είτε
λόγω διασκέδασης, είτε λόγω χρήσης του υπολογιστή, με απο-
τέλεσμα καθημερινή δυσκολία να κοιμηθούν πριν από τις 2-3 τη
νύχτα. Λόγω του σχολείου και της πρωινής αφύπνισης παρατη-
ρείται μόνιμη έλλειψη ύπνου, πρωινή υπνηλία, διαταραχές στη
συγκέντρωση, τη διάθεση και τη συμπεριφορά. Προτείνεται
τακτικό πρόγραμμα κατάκλισης - αφύπνισης, με έγερση την
ίδια ώρα κάθε πρωί όσος λίγος κι αν ήταν ο ύπνος, αποφυγή
του ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας και σωματική άσκηση.
Επίσης στην εφηβεία μπορεί οι διαταραχές ύπνου να σχετίζο-
νται συχνότερα με ψυχοπαθολογικές καταστάσεις, όπως κα-
τάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές (σπανιότερα σχιζοφρένεια
ή μανία) καθώς και με την κατανάλωση αλκοόλ, καφεΐνης ή
ψυχοτρόπων ουσιών.

Τέλος μια σπάνια διαταραχή ύπνου που πρωτοεμφανίζεται
στην εφηβεία είναι η ναρκοληψία. Χαρακτηρίζεται από υπερ-
βολική ημερήσια υπνηλία με επεισόδια ακατανίκητου ύπνου
διάρκειας 2-5 λεπτών μετά τον οποίο το άτομο νιώθει ξεκού-
ραστο για τις επόμενες 2-3 ώρες. Η διαταραχή συνοδεύεται
επίσης με αιφνίδια ολική ή μερική απώλεια του μυϊκού ελέγχου
χωρίς απώλεια συνείδησης -συνήθως μετά από ισχυρή συγκί-
νηση- καθώς και με ζωηρές οπτικές ή ακουστικές ψευδαισθή-
σεις ή μυϊκή παράλυση κατά την αφύπνιση από τα επεισόδια
ύπνου. Η θεραπεία είναι οι προγραμματισμένοι μικροΰπνοι 2-3
φορές την ημέρα και η χορήγηση φαρμάκων.

Από τα παραπάνω γίνεται εμφανές ότι οι διαταραχές ύπνου
μπορεί να είναι παροδικές και να αποτελούν ένα τρόπο συ-
ναισθηματικής έκφρασης ή αντίδρασης του παιδιού προς
το περιβάλλον, μπορεί όμως και να αποτελούν συμπτώματα
ειδικών διαταραχών ή να είναι δευτεροπαθείς, οφειλόμενες
σε σωματικές παθήσεις, ψυχιατρικές παθήσεις ή στη δρά-
ση συγκεκριμένων ουσιών.

Γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να ενημερώσουν αρχικά τον
παιδίατρό τους κι αφού αποκλειστούν οργανικά αίτια να
απευθυνθούν σε παιδοψυχίατρο, καθώς συχνά αρκούν
απλές συμβουλές για την επίλυση ενός προβλήματος που
μπορεί να επιδρά στη λειτουργικότητα ολόκληρης της οικο-
γένειας.

H Άννα - Μανουέλα Μιχέλη είναι Παιδοψυχίατρος MD Νευροεπιστημών
με ειδίκευση στην Οικογενειακή Θεραπεία

amicheli13@yahoo.gr

35