Page 14 - mag_95
P. 14
ΑΣ φΙΛοΣοφήΣουμε…
η αίτίοτητα
στον αρίστοτελη
Όμως γιατί συμβαίνει αυτό; Τι είναι ζουν, οι πέτρες πέφτουν και το μάρμα-
14 αυτό που προκαλεί τη μεταβολή από ρο υποκύπτει στο καλέμι του γλύπτη,
το δυνάμει ον στο ενεργεία ον; Για- λόγω της αντίστοιχης φύσης τους. Για
τί ένας σπόρος να μεταβεί από την την κατανόηση των πραγμάτων είναι
κατάσταση του δυνάμει δένδρου σε απαραίτητο να γνωρίζουμε το «τέλος»
ενεργεία δένδρο; Ή γιατί ένα αντικεί- τους, δηλαδή τον σκοπό τους.
μενο να γίνει από άσπρο μαύρο, αντί «Τέλος» στα αρχαία ελληνικά σημαί-
να παραμείνει στην αρχική του κατά- νει σκοπός. Η «τελεολογία» αποτελεί
σταση; Το ερώτημα αυτό, μας οδηγεί βασικό χαρακτηριστικό της φυσικής
στις απόψεις του Αριστοτέλη για την φιλοσοφίας του Αριστοτέλη, με το
αιτιότητα. οποίο ήλθε σε αντίθεση η νεότερη επι-
Ο Αριστοτέλης υποστηρίζει ότι κάθε στήμη, που βαθμιαία απομακρύνθηκε
μεταβολή μπορεί να αναχθεί στην ίδια από τον αριστοτελισμό. Αρχικά, διότι
τη φύση των πραγμάτων. Πιθανότατα ο Γαλιλαίος και ο Νεύτωνας απέδει-
επηρεασμένος από τις ζωολογικές και ξαν ότι δεν υπάρχει τελεολογία, δη-
βιολογικές του παρατηρήσεις, κατέ- λαδή σκοπός, στα φυσικά κινούμενα
ληξε στο συμπέρασμα ότι στη φύση σώματα. Στη συνέχεια, ο Λαβουαζιέ
των πραγμάτων – έμψυχων και άψυ- το απέδειξε για τη δομή της ύλης, στη
χων - περιλαμβάνεται ο σκοπός τους χημεία. Και τέλος στη βιολογία, τον
Το βελανίδι γίνεται βελανιδιά γιατί 19ο αιώνα, με τον Δαρβίνο, έπεσε
είναι στη φύση του, οι σκύλοι γαυγί- και το τελευταίο οχυρό του αριστο-
