Page 25 - mag_123
P. 25
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
νοχοποιούσε τους γονείς, ακόμα δε ως ελεύθερο άτομο δεν αποκτούσε
περισσότερο τους απάλλασσε από κανένα δικαίωμα επάνω του ούτε
την πιθανή ενοχή (εφόσον, αντιθέ- μπορούσε να το υιοθετήσει, διότι
τως από ό,τι αναφέρθηκε παραπά- η υιοθεσία ενός ανηλίκου ήταν μια
νω, δεν αδιαφορούσαν) από την αμοιβαία συναλλαγή μεταξύ του υι-
ενοχή της άμεσης θανάτωσης. Ό,τι οθετούντος και του πατέρα του παι-
και αν ανέμεναν να συμβεί πάντως, διού ή του εκπροσώπου του.
δεν υπήρχε, κατά τα φαινόμενα, νό-
μος που θα αποτελούσε εμπόδιο σε Μερικές σκέψεις για
αυτή τη στυγνή πράξη, και το χειρό- την αθηναϊκή δημοκρατία
τερο όλων, όπως μαρτυρούν οι σχε-
τικές σκηνές από τη Νέα Κωμωδία Η συνήθεια της έκθεσης των
(είδος που άνθησε περί τα τέλη του βρεφών εγείρει για μια φορά ακό-
4ου αι. π.Χ. και εξής), όταν ένας πα- μα το ερώτημα για το αν η αθηνα-
τέρας τύχαινε χρόνια αργότερα να ϊκή δημοκρατία ήταν σκληρή, δε-
«πέσει επάνω» στο παιδί που είχε δομένης της συμπεριφοράς της
εγκαταλείψει, δεν επεδείκνυε τον απέναντι σε συγκεκριμένες ομάδες
παραμικρό δισταγμό να ομολογή- διαμενόντων στην επικράτειά της, 25
σει την πράξη του. Και αυτό διότι ειδικότερα των γυναικών και των
δεν ανησυχούσε για την κατακραυ- παιδιών στο πλαίσιο της οικογένει-
γή ή την τιμωρία. Εξάλλου, ήταν και ας. Εγείρει και τον προβληματισμό
αυτό ένα αποτέλεσμα του κοινω- για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει
νικού και νομικού συστήματος της να την κρίνουμε και πάντα βεβαίως
εποχής: στις περιπτώσεις φόνων ενέχει ο μεγάλος κίνδυνος να την
ήταν οι συγγενείς αυτοί που έφερ- αντιμετωπίσουμε αναχρονιστικά,
ναν την υπόθεση στο δικαστήριο. συγκρίνοντάς την με το αντίστοι-
Νομικώς, τα νεογέννητα δεν είχαν χο πολίτευμα στη μορφή που έχει
συγγενείς, ειδικά όταν δεν είχαν λάβει σήμερα. Μπορεί κάποιος να
αναγνωριστεί από τον πατέρα και μιλά επί ώρες για περιορισμό δικαι-
δεν είχαν εισαχθεί επισήμως στους ωμάτων κοινωνικών ομάδων ή για
κόλπους της οικογένειας. Τέλος, ο αυταρχικές συμπεριφορές έναντι
νόμος δεν επέτρεπε στα βρέφη που των συμμάχων, ιδιαίτερα στον 5 αι.
ο
είχαν εκτεθεί ούτε τη δυνατότητα π.Χ. και δη στη χρυσή πεντηκονταε-
να εισαχθούν επισήμως στις οικογέ- τία του Περικλή. Η σκοτεινή πλευρά
νειες εκείνων που τα είχαν περιμα- της δημοκρατίας είχε πράγματι εκ-
ζέψει. Για την ακρίβεια, αυτός που δηλωθεί με πολλούς τρόπους αλλά
αναλάμβανε την ανατροφή, είτε σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να
αντιμετώπιζε το παιδί ως δούλο είτε θυμόμαστε τι ακριβώς έχει προσφέ-
