Page 24 - mag_123
P. 24
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
Μια πτυχή της σκληρότητας της αθηναϊκής δημοκρατίας
πει να αποδεχτεί την απόρριψη του του από την κοινότητα. Μάλιστα o
νεογέννητου, αφού, δεν αξίζει ανα- C. Laes παρατήρησε το 2014 ότι οι
τροφής (οὐκ ἄξιον ὂν τροφῆς τὸ γι- αντιλήψεις που σχετίζονταν με την
γνόμενον – 160e). Προσθέτει ο ίδιος περίοδο αυτή είχαν άμεση σχέση
ερευνητής ότι ακόμα και αν αυτά τα με τα φαινόμενα της άμβλωσης,
αποσπάσματα υποδεικνύουν κά- της έκθεσης και της βρεφοκτονίας.
ποια προβληματική κατάσταση, οι Όσο για τη συζήτηση στον Θεαίτη-
αναφορές του Αριστοφάνη μαρτυ- το, ο ίδιος σημειώνει ότι πρόκειται
ρούν ότι η έκθεση «δεν αφορούσε για τη μοναδική περίσταση κατά
μόνο βρέφη προβληματικής υγείας την οποία ένας αρχαίος συγγραφέ-
αλλά και φυσιολογικά νεογνά». ας διατυπώνει ρητά κάτι που όλοι
Με τη σειρά τους οι Μ. Αθα- γνώριζαν αλλά σπάνια συζητούσαν
νασοπούλου και Μ. Δρακοπούλου δημοσίως, αλλά και ότι οι λίγες ημέ-
παρατηρούν το 2010 σε μια ιστορι- ρες μετά τη γέννηση χαρακτηρίζο-
κή αναδρομή για τα έκθετα βρέφη νταν από τη μέγιστη αβεβαιότητα.
στην Ελλάδα ότι η πραγματικότη- Βεβαίως η αναφορά του Laes συν-
τα τον 5ο αι. π.Χ. ήταν σκληρή για δέεται μάλλον με το ζήτημα της αρ-
24 τα παιδιά «ακόμα και στην καρδιά τιμέλειας και της γενικότερης καλής
της πολιτισμένης Αθήνας παρά τον υγείας, δεν παύει ωστόσο να συν-
σπουδαίο ρόλο που διαδραματίζουν δέεται με την αδυναμία του νεογέν-
ως φορείς της συνέχειας του κοινω- νητου να ενταχθεί αυτονοήτως ως
νικού γίγνεσθαι». Ο λόγος ήταν ότι ανθρώπινο ον στην οικογένεια που
η προοπτική της εκτεταμένης οικο- το έφερε στον κόσμο.
γένειας απέβαινε δυσάρεστη για Είναι ένα ερώτημα το τι ακρι-
τις οικογένειες με χαμηλό εισόδη- βώς ανέμεναν οι γονείς που τοπο-
μα. Δέχονται οι δύο ερευνήτριες ότι θετούσαν το νεογέννητό τους σε
πράγματι τα κορίτσια τελούσαν σε ένα δοχείο και το άφηναν σε κά-
δυσμενέστερη θέση και ότι ο πατέ- ποιο σημείο της πόλης, το εξέθε-
ρας είχε τον πρώτο (και μάλλον τον ταν δηλαδή σε δημόσιο χώρο. H
μόνο) λόγο σε αυτή την απόφαση. Milligan έγραφε το 1989 ότι ενώ
Συνάδουν με τις ελληνικές πολλά παιδιά εγκαταλείπονταν έρ-
απόψεις περί της σημασίας του παι- μαια στα στοιχεία της φύσης, άλλα
διού στην αρχαία Ελλάδα οι θέσεις αφήνονταν, προφανώς τις νύχτες,
ξένων ερευνητών που αναφέρονται σε σημεία που το επόμενο πρωί θα
στο διάστημα μεταξύ βιολογικής και διέσχιζαν περαστικοί που θα τα πε-
κοινωνικής γέννησης, δηλαδή στη ριμάζευαν για να τα αναθρέψουν,
σύντομη περίοδο μεταξύ της στιγ- συνήθως, ως δούλους. Μια τέτοια
μής του τοκετού και τη αποδοχής «θετική» εξέλιξη ενδεχομένως απε-
