Page 25 - mag 122
P. 25
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
γκροτούσαν το σώμα των πολιτών, Αριστοτέλη στην Ἀθηναίων πολι-
σύμφωνα με την ετήσια σοδειά τους τεία, 7: ἔδει δὲ τελεῖν πεντακοσιο-
σε στερεά και υγρά, τα οποία προ- μέδιμνον μέν, … πεντακόσια μέτρα
έρχονταν από τη γη που κατείχαν, … ξηρὰ καὶ ὑγρά, ἱππάδα δὲ τοὺς
ενώ κάθε άλλος ο οποίος παρήγα- τριακόσια ποιοῦντας. … ζευγίσιον
γε κάτω από διακόσιους μεδίμνους δὲ τελεῖν τοὺς διακόσια τὰ συνάμ-
συγκαταλεγόταν στην τέταρτη τάξη, φω ποιοῦντας. τοὺς δ´ ἄλλους θη-
τους θήτες. Το τιμοκρατικό αυτό σύ- τικόν. Αφετέρου, ο ίδιος ερευνητής
στημα αποδίδεται από τον Αριστο- θεωρεί ότι το ύψος παραγωγής που
τέλη στον Σόλωνα και δεν φαίνεται απαιτείτο για τους ζευγίτες ήταν
να άλλαξε στην κλασική Αθήνα του πολύ μεγαλύτερο από όσο θα ανέ-
5ου και 4ου αι. π.Χ. Είναι ωστόσο μενε κάποιος. Εάν ο Rosivach έχει
αρκετές οι συζητήσεις οι οποίες δίκιο ως προς το χάσμα των τάξεων,
αφορούν στην καθαρότητα της οι- αυτό θα σήμαινε ότι η άποψή του
κονομικής αυτής διάκρισης, καθώς έρχεται σε αντίθετη προς εκείνη της
και στα όρια ανάμεσα στις τέσσερις πλειοψηφίας των ιστορικών, που
τάξεις, αλλά και στην ορθολογικό- συμφωνούν ότι μεγάλη απόσταση 25 25
τητα με την οποία η αθηναϊκή πο- υπήρχε ανάμεσα σε ιππείς και ζευ-
λιτεία ανέμενε από την κάθε μία να γίτες, ενώ ζευγίτες και θήτες θα βρί-
καταγράφει την παραγωγή που θε- σκονταν πολύ κοντά μεταξύ τους.
ωρητικά της αναλογούσε. Με τη γενική αυτή θέση συνάδει και
Ο Rosivach (2002) βρίσκει μάλ- το περιεχόμενο μιας επιγραφής των
λον παράξενες δύο πτυχές των απαι- μέσων περίπου του 5ου αι. π.Χ. σχε-
τήσεων παραγωγής: αφενός θεωρεί τικά με την ίδρυση της Βρέας, αθη-
ότι το ύψος τους για τις δύο μεσαίες ναϊκής αποικίας στη Θράκη, επιχεί-
τάξεις, δηλαδή τους ιππείς και ζευ- ρηση στην οποία είχαν λάβει μέρος
γίτες, δεν ήταν τόσο διαφορετικό μόνο οι δύο κατώτερες τάξεις. Επί-
ώστε να σημαίνει ουσιαστική ταξική σης το γεγονός ότι για ενάμιση περί-
διαφορά μεταξύ τους. Το ερμηνεύει που αιώνα μετά τον Σόλωνα οι ζευ-
είτε ως ένδειξη ότι και οι τρεις ανώ- γίτες εξαιρούνταν από τα δημόσια
τερες τάξεις ανήκαν στην αγροτική αξιώματα. Πάντως ο Rosivach ανα-
ελίτ της εποχής, με το πραγματικό φέρει ορισμένα επιχειρήματα που
χάσμα να σημειώνεται μόνο στην μαρτυρούν ότι και η δική του θέση
κοινωνική περιοχή ζευγιτών και θη- είναι άξια προσοχής, μεταξύ άλλων
τών, είτε ως λανθασμένη αναφορά ότι σημαντικό μέρος της νομοθεσί-
των πρωτότυπων αριθμών από τον ας σχετικά με τις σολώνειες τάξεις
