Page 50 - mag_121
P. 50

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;

                    Άιγοπρόβατα,


                    τα σκανταλιάρικα




               ταφορά, σε μια κωμωδία υπάρχει                        λύκο να φυλάει τα πρόβατα, για

               η  φράση  «προβάτερος  προβά-                         κάποιον που τοποθετείται σε ένα
               των», πιο πρόβατο από τα πρόβα-                       πόστο  όπου  θα  βλάψει  αντί  να

               τα. Είδαμε πολύ πρόσφατα άλλω-                        ωφελήσει. Την είχαμε δει αυτή τη

               στε και τη φράση από τον Κρατίνο                      φράση στο πρόσφατο άρθρο μας
               «ο δ’ ηλίθιος ώσπερ πρόβατον  βη                      για τον  λύκο, όπως και την άλλη

               βη λέγων βαδίζει»,  που  αποτε-                       όποιο  πρόβατο  βγει  από  το  μα-
               λεί  ένδειξη για την τότε προφο-                      ντρί, το τρώει ο λύκος.

               ρά, αλλά δείχνει εδώ και τη γνώ-                      (Σε  κάποια  χρηστομάθεια  ή  ανα-

               μη των αρχαίων  ημών προγόνων                         γνωστικό του σχολείου υπήρχε ο
               για τα πρόβατα. Κάτι τέτοιο έχουν                     μύθος  για  το  άταχτο  αρνάκι  που

               και οι άγγλοι με τη λέξη sheepish.                    δεν άκουγε τη μητέρα του και τε-

               (Μια  παρέκβαση  σε  λεπτομέρει-                      λικά  απομακρύνθηκε  πολύ  και

               ες, που ίσως θα έπρεπε να απο-                        το  έφαγε  ο  λύκος.  Ο  Βάρναλης
   50          φύγω.  Το  «προβάτερος»,  όπως                        σε ένα χρονογράφημα καταγρά-

               και το σύνθετο «πρόβειος» καθώς                       φει την αντίδραση ενός μαθητή:

               και  μια  ανώμαλη  αρχαία  δοτι-                      - Ήτανε άταχτο το αρνάκι και γι’
               κή  «πρόβασι» αντί «προβάτοις»                        αυτό το ’φαγε ο λύκος. Αν ήτανε

               οδήγησε  ορισμένους  να  υποθέ-                       φρόνιμο, θα το τρώγαμε εμείς!).
               σουν  ότι  ο  αρχικός  ενικός  ήταν                   Υπάρχει και η φράση «χωρίζω τα

               αθέματος, «το πρόβα(ν)» και ότι ο                     πρόβατα  από  τα  ερίφια»,  δηλ.

               τύπος «πρόβατον» προέκυψε από                         τους  καλούς  από  τους  κακούς,
               τον  πληθυντικό  «τα  πρόβατα»                        που έχει την απαρχή της στην ευ-

               που  άλλωστε  ήταν  και  ο  μακράν                    αγγελική  ρήση  (Κατά  Ματθαίον
               συχνότερος τύπος).                                    25) που λέει ότι στη δευτέρα πα-


               Φράσεις  με  τα  πρόβατα  έχουμε,                     ρουσία ο κύριος θα βάλει εκ δε-
               όπως  είναι  αναμενόμενο,  πολ-                       ξιών  τους  καλούς,  τα  πρόβατα,

               λές. Λέμε ως πρόβατον επί σφα-                        και εξ ευωνύμων τους κακούς, τα
               γήν,  για  κάποιον  που  οδηγείται                    ερίφια. Από θρησκευτικό κείμενο

               σε  καταστροφή  χωρίς  να  το  ξέ-                    προέρχεται  και  η  φράση  «απο-

               ρει, χωρίς να μπορεί ή να θέλει                       λωλός πρόβατο» (Λουκ. 15.6) για
               να υπερασπιστεί τον εαυτό του,                        τον άνθρωπο που έφυγε από τον

               αδιαμαρτύρητα. Λέμε έβαλαν το                         δρόμο του Θεού, μια φραση που
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55