Page 23 - mag_120
P. 23
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ροπούλου (1984), που αναφέρει τα συνηθιζόταν στην αρχαία Ελλάδα,
παραπάνω, συσχέτισε το 1923 ο αεί- τόσο στον ιωνικό όσο και στον δωρι-
μνηστος Έφορος Αρχαιοτήτων Αττι- κό κόσμο. Η Κοκκίνη (2012) διακρίνει
κής Α. Κεραμόπουλλος το εύρημα με μάλιστα τον κατακρημνισμό από κά-
τον θάνατο επί της σανίδος (λεγόταν ποιο ύψωμα, με μαρτυρίες από τους
και ξύλον, χάρη στο υλικό κατασκευ- Δελφούς και την Ήλιδα, από τον κα-
ής, ή πεντεσύριγγον ξύλον, λόγω των τακρημνισμό σε βάραθρο, πρακτική
πέντε κλοιών), μαρτυρική εκτέλεση γνωστή από τη Σπάρτη και την Αθή-
με διάρκεια από τους αρχαϊκούς, να. Στη Σπάρτη έχει εντοπισθεί ανα-
προσολώνειους χρόνους, έως τον 4ο σκαφικά σπηλαιοβάραθρο με μεγά-
αι. π.Χ. Οι εγκλωβισμένοι με τον τρό- λη ποσότητα σκελετικού υλικού, το
πο αυτό άντρες ορθώνονταν επί του οποίο ανήκε σε άτομα ηλικίας 20 έως
εκτελεστικού μέσου όπως οι εσταυ- 40 ετών κατά το πλείστον. Λίγα οστά
ρωμένοι από τους Ρωμαίους, μάλι- γυναικών ανήκαν πιθανώς σε επανα-
στα μαστιγώνονταν, ραβδίζονταν ή στάτριες που σπρώχτηκαν στον Και-
και λιθοβολούνταν. Στη διάρκεια της άδα κατά τον Γ΄ Μεσσηνιακό πόλεμο
παραμονής στη σανίδα τα άκρα και (464 – 460/59 π.Χ.). Στη περίπτωση
ο λαιμός κακοποιούνταν έντονα εξαι- της Αθήνας, πάντα σύμφωνα με την 23
τίας του βάρους του σώματος, ενώ ίδια ερευνήτρια, οι πηγές κάνουν
το μαρτύριο επέτειναν οι στερήσεις λόγο για «βάραθρο» και «όρυγμα».
(πείνα και δίψα), οι δυσμενείς και- Οι φιλολογικές μαρτυρίες και τα αρ-
ρικές συνθήκες (ήλιος, κρύο, ζέστη), χαιολογικά ευρήματα ενισχύουν τη
οι αδηφάγοι ζωντανοί οργανισμοί θέση ότι το βάραθρο βρισκόταν εκτός
(έντομα, όρνεα) και οι μολύνσεις, επί των Πειραϊκών πυλών, ήτοι έξω από
σειρά ημερών. Παρατηρείται τέλος την οχύρωση, στον δήμο των Κειρι-
από την ίδια ερευνήτρια, ότι ο λιθο- αδών, και μάλλον το όρυγμα, που
βολισμός ήταν κάτι σαν ανάθεμα, τον 4ο αι. π.Χ. θα αντικατέστησε το
είχε δηλαδή προορισμό να περιορί- βάραθρο, κοντά στις Δημίες Πύλες.
σει την εκδικητική δράση του νεκρού, Ανεξάρτητα από τις τοπογραφικές
που αδυνατούσε πλέον να στραφεί λεπτομέρειες, φαίνεται ότι ο κατα-
εναντίον των ζωντανών. Η δε εξαγνι- δικασμένος κατακρημνιζόταν ζωντα-
στική για τη χλευάζουσα κοινωνία νός, ξεσκιζόταν από τα βράχια και
πρακτική της έκθεσης επιδρούσε και κατέληγε στον πυθμένα νεκρός, εξαι-
ως μέσο εκφοβισμού. τίας της σφοδρής πτώσης. Μπορού-
σε όμως να μην οδεύσει για τον Κάτω
Βάραθρον Κόσμο αμέσως. Στη περίπτωση αυτή
Ο κατακρημνισμός δεν αποτε- βασανιζόταν έως ότου απεβίωνε,
λούσε αθηναϊκή πρωτοτυπία, διότι τραυματισμένος και αιμόφυρτος κα-
