Page 22 - mag_120
P. 22
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η ΣΚΛΗΡΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΗΜΌΚΡΑΤΊΑΣ:
βασανιστικές ανακρίσεις και «ευφάνταστες» εκτελέσεις
συζήτηση της Πετροπούλου (2000: η εποχή. Πάντως επί Τριάκοντα, οι
15-18) σχετικά µε την πρακτική ευ- οποίοι εξόντωσαν, κατόπιν συκοφα-
θανασίας των ηλικιωμένων που πα- ντίας, πολύ μεγάλο αριθμό πολιτών
τούσαν τα 60 έτη στη νήσο Κέα, αν ακόμα και για να τους αποσπάσουν
και η συνήθεια είναι δύσκολο να τις περιουσίες, είναι μάλλον αμφίβο-
χρονολογηθεί. Η ίδια προτείνει τον λο ότι η κατάποση κωνείου υποδεί-
συσχετισμό της µε την αναφερόμε- κνυε επιείκεια. Ειδικά όταν στα συ-
νη από τον Στράβωνα (10.5.6.) πολι- μπτώματά του, εκτός από το πάγωμα
ορκία της Κέας από τους Αθηναίους των άκρων, συμπεριλαμβάνονταν
την εποχή που η νήσος ανήκε στη Α΄ ναυτία και έμετος, επιβράδυνση του
Συμμαχία, μάλιστα πριν από το 450 σφυγμού, έντονη αίσθηση ασφυξί-
π.Χ., καθώς έκτοτε έπαψε να αναφέ- ας στους πνεύμονες, συναίσθηση σε
ρεται στους φορολογικούς καταλό- συνδυασμό με θολή όραση, διαστο-
γους της Αττικής. Λόγω της πολιορ- λή των οφθαλμών, έντονοι σπασμοί.
κίας, αποφασίστηκε µε ψήφισμα να
αυτοκτονούν οι ηλικιωμένοι ώστε να Αποτυμπανισμός
επαρκούν τα τρόφιμα για τους άλ- Ο «θάνατος στη σανίδα», επι-
22 λους. Η πολιορκία εν τέλει λύθηκε. σήμως ο αποτυμπανισμός, αναφέ-
Προσθέτει όμως η ίδια ερευνήτρια ρεται χωρίς ιδιαίτερες περιγραφές
ότι ο Αιλιανός (Ποικίλη ιστορία, 3.37) στην αρχαία γραμματεία. Μια πιθα-
δεν αναφέρεται σε πολιορκία αλλά νή, έμπρακτη μαρτυρία του προέρ-
σε εθελοντική απόφαση, αφού οι γε- χεται από νεκροταφείο στην περιοχή
ροντότεροι δεν μπορούσαν να προ- του Φαληρικού Δέλτα, όπου τα μέλη
σφέρουν πλέον στην πατρίδα τους μιας ομαδικής ταφής, 17 άντρες που
και μάλιστα ξεμωραίνονταν λόγω δεν συνοδεύονταν από κτερίσματα,
ηλικίας. Βεβαίως, στην περίπτωση έφεραν στους καρπούς των χεριών,
των εκτελέσεων στην Αθήνα, ίσως το στα σφυρά των ποδιών και στους λαι-
νόμισμα έχει και αντίθετη όψη. Υπο- μούς σιδερένιους κλοιούς με οξείες
στηρίζει η Βελισσαροπούλου (2000) απολήξεις. Προφανώς είχαν με τον
ότι συνιστούσε μάλλον παρότρυνση τρόπο αυτό ακινητοποιηθεί επάνω
σε αυτοκτονία, παρά τρόπο εκτέλε- σε σανίδες πλάτους 0.50-0.55μ. (το
σης η δηλητηρίαση, για λόγους επι- ξύλο σπάνια σώζεται και συνήθως
είκειας. Εξάλλου, ο νεκρός παραδι- στις ανασκαφές βρίσκουμε διάφορα
δόταν στους συγγενείς του για ταφή, εξαρτήματα, όπως τα καρφιά, αλλά
ενώ πριν τη θανάτωση μπορούσε ο όχι τους ξύλινους φορείς τους). Οι πε-
μελλοθάνατος, εφόσον το επιθυμού- ρισσότεροι βρέθηκαν με τσακισμένα
σε, να λουστεί και να αποχαιρετήσει τα οστά των προσώπων ή των κρανί-
τους δικούς του. Ίσως είχε σημασία ων τους. Όπως σημειώνει η Βελισσα-
