Page 19 - mag_120
P. 19
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ΑΝΑΚΡΙΣΕΙΣ νιζέ τον. ΑΙΑΚΟΣ: Εδώ, μπροστά στα
ΔΙΑ ΒΑΣΑΝΙΣΜΟΥ μάτια σου, ας μιλήσει».
Η ανάκριση που λάμβανε χώρα
Στους Βατράχους (στ. 618-625) πριν από τη διεξαγωγή μιας δίκης
του Αριστοφάνη (παίχτηκαν το 405 μπορούσε να υπάγεται στην κατηγο-
π.Χ.), σε ένα απόσπασμα στο οποίο ο ρία της βασάνου, δηλαδή της ανά-
θεός Διόνυσος υποδύεται έναν δού- κρισης με βασανιστήρια και εφαρμο-
λο, επιτρέπεται η ανάκρισή του, μά- ζόταν από τα όργανα της Πολιτείας,
λιστα με κάθε δυνατό τρόπο, ώστε να όχι μόνο σε δούλους αλλά και σε
αποκαλύψει εάν ο υποτιθέμενος κύ- ελεύθερους πολίτες. Σύμφωνα με
ριός του Ξανθίας έχει διαπράξει την τον Thür (2009), στην εποχή των ρη-
κλοπή για την οποία κατηγορείται. τόρων (περ. 420-320 π.Χ.) σκοπός της
Χωρίς να έχουν σημασία οι λεπτομέ- δεν ήταν τόσο η απόσπαση ομολο-
ρειες του αποσπάσματος ως προς τα γίας από τον κατηγορούμενο όσο η
πρόσωπα και την υποτιθέμενη ιδιό- αποκάλυψη συμμετοχής σε πολιτική
τητά τους στη συγκεκριμένη σκηνή, συνωμοσία ή η προσκόμιση αποδει-
το κείμενο είναι πολύ ενδιαφέρον, δι- κτικών στοιχείων προς χρήση σε μια 19
ότι χωρίς να λησμονούμε τις υπερβο- νομική διαδικασία ή για την επίλυση
λές της αττικής κωμωδίας, μπορού- μιας σύγκρουσης εκτός δικαστηρίου.
με να πληροφορηθούμε από αυτό Θεωρείται πάντως ότι ήταν πολλές
όχι μόνο για το επιτρεπτό καθεστώς περισσότερες οι περιπτώσεις βασά-
βασανιστικής ανάκρισης των δούλων νου στην ιδιωτική σφαίρα, όταν ιδι-
στην αρχαία Αθήνα αλλά και για ορι- οκτήτες δούλων κακοποιούσαν τα
σμένες από τις βάναυσες μεθόδους ανδράποδά τους ανακρίνοντάς τα.
οι οποίες εφαρμόζονταν. Σε μετά- Ο ίδιος ερευνητής διακρίνει τις γνω-
φραση Θρ. Σταύρου, διαβάζουμε τα στές περιπτώσεις ως εξής:
εξής: «ΑΙΑΚΟΣ: Με τί βασανιστήρια; α) Βασανισμοί ελεύθερων ατό-
ΞΑΝΘΙΑΣ: Με όποια θέλεις· σε σκά- μων από την Πολιτεία: ενώ στον 5ο
λα δέσ’ τον, κρέμασέ τον, γδάρ’ τον, αι. π.Χ. οι ελεύθεροι πολίτες απο-
μαστίγωσέ τον με άγριο καμουτσίκι, κλείονταν από τέτοιου τύπου ανα-
ρίξ’ του στη μύτη ξίδι, στρέβλωσέ κρίσεις, όποιος και αν ήταν ο λόγος
τον, βάλ’ του πλιθάρια απάνω του, γι’ αυτές, τον 4ο αι. π.Χ. βρέθηκε
όλα τ᾽ άλλα, μόνο όχι ξύλο με ουρά ένα παραθυράκι: όσοι επρόκειτο να
σκόρδου ή πράσο. ΑΙΑΚΟΣ: Σωστά· κι ανακριθούν διαγράφονταν από τον
αποζημίωση θα σου δώσω, αν σου κατάλογο των Αθηναίων πολιτών.
τον σακατέψω δέρνοντάς τον. ΞΑΝ- Επίσης, εάν κάποιος πολίτης είχε
ΘΙΑΣ: Μπα! Ο όρος περιττός. Βασά- καταδικαστεί σε θάνατο, επιτρεπό-
