Page 19 - mag_117
P. 19
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
Τα κριτήρια σαν να εκφράσουν την ευαρέσκεια ή
της Δημοκρατίας τη δυσαρέσκειά τους απέναντι στις
προτάσεις που γίνονταν, επομένως
Η γέννηση της Δημοκρατίας συν- και στις αποφάσεις που λαμβάνο-
δέεται με τις διεργασίες που έλα- νταν. Ασφαλώς τα παραδείγματα
βαν χώρα στην αρχαία Αθήνα στη θα πολλαπλασιαστούν αν κάποιος
διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας αναζητήσει τέτοιες ενδείξεις εκτός
του 6ου αι. π.Χ., κυρίως όμως στη Ελλάδας και σε μεγαλύτερο εύρος
διάρκεια του 5ου. Ίσως μπορεί να χρόνου. Ωστόσο η Δημοκρατία, όπως
βρει ο ενδιαφερόμενος αναφορές διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε στην
οι οποίες θα μπορούσαν να στηρί- Αττική, γίνεται κατανοητή ως προς
ξουν αξιώσεις για την ανίχνευση του την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της μέσω 19
εν λόγω πολιτεύματος σε προγενέ- πέντε κριτηρίων τα οποία περιγρά-
στερες περιόδους ή άλλες γεωγρα- φει ο Papanikos (2022): ισηγορία,
φικές επικράτειες. Για παράδειγμα, ισονομία, ισοτέλεια, ισοκρατία και
έχει τεθεί το ερώτημα αν στα μέσα ισοπολιτεία.
του 6ου αι. π.Χ., όταν ο Λύγδαμις Την ισηγορία εκφράζουν με τον κα-
της Νάξου, ευγενής με χρήματα και λύτερο τρόπο οι τρεις λέξεις «τίς
στρατό, πήρε το μέρος του λαού και ἀγορεύειν βούλεται;» και σήμαινε
κατάφερε να αφαιρέσει την εξουσία ουσιαστικά ότι ο πολίτης είχε το δι-
από τους αριστοκράτες του νησιού, καίωμα να ζητήσει τον λόγο στη συ-
επικράτησαν για ένα διάστημα στα νέλευση του λαού και, αφού ξεκινού-
πράγματα οι πολλοί πριν ο ίδιος κα- σε την αγόρευσή του, την αξίωση να
ταφέρει με τη βοήθεια του τυράν- τον ακούσουν οι παρευρισκόμενοι
νου των Αθηνών Πεισίστρατου να και ακολούθως να ψηφίσουν απο-
συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στα δεχόμενοι ή απορρίπτοντας τις προ-
χέρια του. Θα μπορούσε επίσης να τάσεις του. Η ισονομία ήθελε όλους
αναρωτηθεί κάποιος για τον βαθμό τους πολίτες ίσους απέναντι στον
επιρροής της Απέλλας στην αρχαία νόμο, αλλά αν δεν διασφαλιζόταν η
Σπάρτη, όταν δια βοής οι πολίτες με ανεξαρτησία της δικαιοσύνης με κά-
πλήρη πολιτικά δικαιώματα μπορού- ποιον τρόπο, σε τίποτα δεν θα διέφε-
