Page 23 - mag_117
P. 23
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ή την απόρριψή της. Αυτό που ίσως θυμίζει η Παπακωνσταντίνου (2016)
έλειπε ωστόσο από τη φύση της ιση- ότι το πλήθος επηρεάστηκε από υπο-
γορίας ήταν η προϋπόθεση του μορ- τιθέμενους συγγενείς των θυμάτων
φωτικού επιπέδου, την οποία ο Πλά- που παρακινήθηκαν από οπαδούς
των είχε θεωρήσει ουσιώδη τον 4ο αι. του Θηραμένη να παρουσιαστούν
π.Χ., για να ενστερνιστούν την άποψή μαυροφορεμένοι και με κομμένα
του πολύ αργότερα, σύμφωνα με τον μαλλιά στη γιορτή των Απατουρίων.
Papanikos (2022), o John Stuart Mill Αλλά και ότι όταν αμφισβητήθηκε η
τον 19ο αιώνα και ο John Dewey τον ορθότητα της διαδικασίας, το πλή-
20ο. Μόνο έτσι θα αποφεύγονταν τα θος διαμαρτυρόταν επειδή θεωρού-
προβλήματα που προκαλούν οι προ- σε φοβερό να μην αφήνουν τον Δήμο
καταλήψεις και η άγνοια. να κάνει ό,τι θέλει.
Θα έλεγε κάποιος ότι πρόσθετο πρό- Ο Περικλής υπήρξε και ο ίδιος θύμα
βλημα αποτελούσε ο συναισθηματι- αυτού του συναισθηματισμού, που
σμός. Ο Περικλής, στο μικρό διάστη- προκαλούσαν οι προσωπικές συμ-
μα που πρόλαβε να ζήσει ενώ είχε φορές, ακόμα και αν ο ίδιος είχε δη-
ξεκινήσει ο Πελοποννησιακός Πόλε- λώσει σε έναν λόγο του στον λαό ότι
μος, δεν «άφηνε», όπως τουλάχιστον ήταν αρμόδιος να τους εξηγήσει τι 23
διαβάζουμε στον Θουκυδίδη, να συ- συνέβαινε και τι έπρεπε να κάνουν.
γκεντρωθεί ο λαός σε Εκκλησία του Συγκεκριμένα είχε πει ότι δεν είναι
Δήμου όταν οι Σπαρτιάτες επέδρα- κατώτερος από κανέναν στη διάκρι-
μαν στην Αττική, ώστε να μην ψηφί- ση του σωστού και στην ερμηνεία
σει παρορμητικά ο όχλος έξοδο από του, αλλά και ότι πριν ξεκινήσει ο πό-
την οχύρωση και αντιμετώπιση της λεμος οι πολίτες είχαν πεισθεί να πο-
οπλιτικής φάλαγγας των εχθρών με λεμήσουν. Σε λίγο καθαιρέθηκε από
άνισους όρους. Και ίσως αν δεν ήταν το αξίωμα του στρατηγού, για να τον
ο λαός τόσο συναισθηματικός και επαναφέρουν μερικούς μήνες αρ-
παρορμητικός δεν θα αποφάσιζε την γότερα εμπρός στην αδυναμία των
εκτέλεση των στρατηγών που μετά τη υπολοίπων στρατηγών να δώσουν
νίκη της ναυμαχίας στις Αργινούσες την επιθυμητή λύση, αλλά ήταν πια
το 406 π.Χ. δεν περισυνέλλεξαν τα ταλαιπωρημένος από τον λοιμό ώστε
πτώματα των οπλιτών και του λοιπού το φθινόπωρο του 429 π.Χ. απεβί-
δυναμικού του στόλου την ώρα που η ωσε. Αλλά οι λέξεις που είχε χρησι-
θαλασσοταραχή μαινόταν και λογικά μοποιήσει ίσως υποδεικνύουν ότι οι
θα έθετε σε κίνδυνο και τη ζωή των ικανοί έπειθαν τον λαό χωρίς να έχει
επιβιωσάντων. Ούτε θα ήταν επιρ- σημασία αν είχαν δίκιο ή όχι. Το είχε,
ρεπής ο λαός στην εξαπάτηση που εξάλλου, δηλώσει και ο Κλέων στην
διαμόρφωνε την κοινή γνώμη. Υπεν- Εκκλησία του Δήμου όταν κρινόταν
