Page 10 - mag_117
P. 10
ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΉΣΟΥΜΕ…
Ο ΆΓΙΟΣ ΆΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ,
354 - 430 Μ.Χ.
Ο ιεραρχημένος κόσμος του Αυγουστίνου
Με τον καλύτερο δυνατό πλατω- χαμηλά στην ιεραρχία και όλα τα
νικό τρόπο ο Αυγουστίνος μας δημιουργήματα σε σύγκριση με τον
παρουσιάζει έναν κόσμο ιεραρχι- Θεό είναι πλησιέστερα προς το μη-
κά ταξινομημένο. Έτσι όσο περισ- δέν. Δεν είναι φυσικά εξολοκλήρου
σότερο αγαθό και αξιόλογο είναι μηδέν, αλλά σε καμία περίπτωση
κάτι, τόσο πιο ψηλά βρίσκεται στην δεν είναι και πλήρως πραγματικά.
κλίμακα της ιεραρχίας των πραγμά- Η απόλυτη πραγματικότητα είναι
των. Ο Θεός βρίσκεται στην κορυ- μόνο ο Θεός. Ό,τι μεταβάλλεται
φή, όπως συμβαίνει και στην πλα- λοιπόν ή υπόκειται στο γίγνεσθαι
τωνική φιλοσοφία με την ιδέα του είναι εν μέρει πραγματικό, χωρίς
Αγαθού. Τα φυσικά αντικείμενα να είναι απολύτως μηδέν. Επομέ-
καταλαμβάνουν πολύ χαμηλή θέση νως, τα δημιουργήματα υπάρχουν
και οι ανθρώπινες ψυχές βρίσκο- μεν αλλά όχι πλήρως και συνδέο-
10
νται κάπου στο ενδιάμεσο. Οι ψυ- νται με τη μεταβολή και το γίγνε-
χές των ενάρετων ανθρώπων βρί- σθαι. Η μεταβλητότητα εν ολίγοις
σκονται υψηλότερα από τις ψυχές είναι γνώρισμα ενός δημιουργήμα-
των αμαρτωλών. Οι καλοί άγγελοι τος. Μόνο ο Θεός είναι αυστηρά
κατοικούν ακριβώς κάτω από τον αμετάβλητος και φυσικά και αιώνι-
Θεό αλλά πιο πάνω από τις ψυχές ος.
των ενάρετων ανθρώπων, ενώ οι Τα δημιουργήματα που είναι με-
έκπτωτοι άγγελοι κατοικούν κά- ταβλητά και εν μέρει πραγματικά
που μεταξύ των ψυχών των αμαρ- είναι ταυτόχρονα και σύνθετα,
τωλών ανθρώπων και των απλών αποτελούνται δηλαδή από μέρη.
υλικών αντικειμένων. Αυτή η αξι- Όσο ανεβαίνουμε στην ιεραρχία
ολογική ιεράρχηση γίνεται έτσι και αυξάνεται ο βαθμός ενότητας και
μία ιεραρχία για την πραγματικό- μειώνεται ο βαθμός συνθετότητας
τητα ώστε να μιλάμε, σύμφωνα με των όντων. Ο Θεός, επομένως, ως
τον Αυγουστίνο, για βαθμίδες του το υπέρτατο ον είναι και υπέρτατα
Είναι. ενιαίος και δεν έχει ούτε σύνθεση
Τα φυσικά αντικείμενα και εν γένει ούτε μέρη. Η σύνθεση είναι γνώρι-
ο υλικός κόσμος, βρίσκεται πολύ σμα των ατελών δημιουργημάτων.
