Page 18 - mag_115
P. 18
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΉΡΙΑ
Δικαστήρια
προσώπου που στεκόταν στην περι- ήταν ετήσια και ορκιζόταν να τη δι- σία 500 προσώπων σε περίπτωση δημόσιες αγωγές καλούνταν γραφές
οχή ή με την κίνησή του παρεμβαλ- ανύσει σύμφωνα με τους κείμενους ψευδομαρτυρίας. Οι δημόσιες υπο- και διακρίνονταν σε αρκετά είδη, Στη
λόταν ανάμεσα στο ακόντιο και στο νόμους και τις συλλεγόμενες μαρτυ- θέσεις εκδικάζονταν συνήθως από συνέχεια ο θεωρούμενος ως ένοχος
σημείο προς το οποίο εκείνο κατευ- ρίες. Είναι γνωστό ότι σε τακτική βάση 501 μέλη, ή πολλά περισσότερα εάν παραπεμπόταν σε δίκη, το είδος της
θυνόταν. Ο Περικλής και ο σοφιστής οι δικαστές ήταν χίλιοι πεντακόσιοι, ήταν ιδιαίτερα σοβαρές. Όταν το 432 οποίας ονοματιζόταν σύμφωνα με
Πρωταγόρας είχαν αναπτύξει μια ενώ μαρτυρείται και περίπτωση πα- π.Χ., επί Περικλή, δικάστηκε η ερω- το αδίκημα ή το έγκλημα. Για παρά-
τέτοια συζήτηση γύρω από τη θανά- ρουσίας δύο χιλιάδων πεντακοσίων. μένη του Ασπασία για ασέβεια, είχαν δειγμα, δούλος που απελευθερω-
τωση του Επιτίμιου από τα Φάρσαλα Ένα μεγάλο οικοδόμημα στη νοτιο- παραστεί 1500 μέλη. Οι συμμετέχο- νόταν και γινόταν μέτοικος όφειλε
κατά τη διεξαγωγή του αγωνίσματος δυτική γωνία της αθηναϊκής Αγοράς ντες στο εκάστοτε τμήμα ηλιαστές να δηλώνει και να έχει ως προστάτη
του πεντάθλου: «Πεντάθλου γάρ τι- ίσως αποτελούσε την έδρα της Ηλι- εκλέγονταν από τους θεσμοθέτες, οι τον παλαιό κύριό του. Εφόσον δεν το
νος ἀκοντίῳ πατάξαντος Ἐπίτιμον τὸν αίας, ωστόσο ο εν λόγω ορθογώνιος οποίοι στη συνέχεις τους ενημέρω- έκανε, μπορούσε να παραπεμφθεί
Φαρσάλιον ἀκουσίως καὶ κατακτεί- περίβολος είναι ένα ερώτημα αν θα ναν για τον χώρο στον οποίο θα διε- από τον πρώην ιδιοκτήτη του σε δί-
ναντος, ἡμέραν ὅλην ἀναλῶσαι μετὰ μπορούσε να χωρέσει τόσο μεγάλο ξαγόταν η δίκη, άλλως ο αγών. κην αποστασίου. Οι μέτοικοι που δεν
Πρωταγόρου διαποροῦντα πότερον αριθμό δικαστών. Το σύνολο των δι- Διαδικασίες: είχαν προστάτη μπορούσαν να πα-
τὸ ἀκόντιον ἢ τὸν βάλοντα μᾶλλον καστών στην εποχή του Αριστοφάνη Αναρωτιέται κάποιος, ειδικά για τις ραπέμπονται σε δίκην απροστασίου.
18 ἢ τοὺς ἀγωνοθέτας κατὰ τὸν ὀρθό- φαίνεται ότι έφτανε στις έξι χιλιάδες, φονικές υποθέσεις, πώς αποφασι- Οι Αθηναίοι δεν επέβαλλαν ποινή 19
τατον λόγον αἰτίους χρὴ τοῦ πάθους με τους 1000 να είναι αναπληρωμα- ζόταν σε ποιο δικαστήριο έπρεπε να φυλάκισης παρά μόνο σε ελάχιστες
ἡγεῖσθαι» (Πλούταρχος, Περικλής τικοί. Ειδικότερα ως προς την εκδί- παραπεμφθεί ο κατηγορούμενος, περιπτώσεις. Πιθανότατα φυλακίζο-
36.3). καση των υποθέσεων, αυτή λάμβα- μάλιστα όταν χρειαζόταν να κριθεί νταν οι ενοικιαστές των φόρων και
Δεν ήταν μόνο οι φόνοι αδικήματα τα νε χώρα περί τις 150 με 200 ημέρες εάν το έγκλημά του ήταν εκούσιο ή οι εγγυητές, εάν δεν κατέβαλλαν τα
οποία έχρηζαν εκδίκασης και τιμωρί- ετησίως. Από την Αθηναίων Πολιτεία ακούσιο. Κάτι τέτοιο δεν συνέβαι- οφειλόμενα ποσά εντός τακτής προ-
ας. Υπήρχαν πολλά ακόμα τα οποία (67.1) πληροφορούμαστε πως όταν νε αμέσως, αντιθέτως προηγούνταν θεσμίας. Κρατείτο επίσης στο δε-
έβρισκαν τη θέση τους στην ημερή- επρόκειτο για ιδιωτικές υποθέσεις, τρεις προκαταρκτικές ακροάσεις ενώ- σμωτήριο κάποιος που επρόκειτο
σια διάταξη που κατήρτιζαν οι έξι θε- κρίνονταν έως τέσσερις ημερησίως πιον του Άρχοντος Βασιλέως, μία σε να εκτελεστεί ωσότου επιβαλλόταν
σμοθέτες. Δικαιοδοσία για την αθώ- από διαφορετικά τμήματα του συνό- κάθε διαδοχικό μήνα, κατά τις οποί- η ποινή του. Οι Αθηναίοι δεν επιθυ-
ωση ή την απόδοση τιμωρίας είχε σε λου, ενώ στις περιπτώσεις των δημο- ες ο κατήγορος (συγγενικό πρόσωπο μούσαν να επωμίζονται το κόστος
όλες αυτές τις περιπτώσεις το λαϊκό σίων μόνο μία. Τα τμήματα απάρτι- του θανόντος) και ο κατηγορούμενος συντήρησης του φυλακισμένου ή τη
Δικαστήριο της Ηλιαίας, ένα πολυ- ζαν μέλη σύμφωνα με την εκάστοτε εξέφραζαν τις απόψεις τους. Ας ση- φροντίδα της φύλαξής του. Οι ποινές
πληθές σώμα το οποίο δίκαζε χωρι- περίπτωση. Μικροδιαφορές αξίας μειωθεί εδώ γενικότερα για τις δικα- ήταν τρεις, συγκεκριμένα ο θάνατος,
σμένο σε τμήματα. Συμμετείχαν σε έως δέκα δραχμών κρίνονταν εμπρός στικές υποθέσεις ότι όταν επρόκειτο η εξορία και η επιβολή προστίμου.
αυτή οι Αθηναίοι πολίτες που είχαν στους Τεσσαράκοντα. Όταν επρόκει- για ιδιωτική υπόθεση, ακόμα και για Τιμωρία επιβαλλόταν ωστόσο και
κλείσει το τριακοστό έτος της ηλικίας το για υπόθεση με αντικείμενο που φόνο, μόνο κάποιο συγγενικό πρόσω- στον κατήγορο όταν ο κατηγορούμε-
τους και κληρώνονταν από τον ειδικό έφτανε στις χίλιες δραχμές, οι δικα- πο μπορούσε να εγείρει αξίωση εκδί- νος αποδεικνυόταν αθώος. Υποχρε-
κατάλογο που καταρτιζόταν κατά φυ- στές ήταν 201. Για μεγαλύτερα ποσά κασης, ενώ όταν θιγόταν το δημόσιο ωνόταν να καταβάλει βαρύ πρόστιμο
λές, εφόσον είχαν δεχθεί να εγγρα- οριζόταν ότι έπρεπε να παρίστανται συμφέρον μπορούσε να κατατεθεί χιλίων δραχμών εάν δεν είχε συγκε-
φούν σε αυτόν. Η θητεία του ηλιαστή 401, ωστόσο μαρτυρείται και παρου- αγωγή από οποιονδήποτε πολίτη. Οι ντρώσει υπέρ του το ένα πέμπτο του-
