Page 15 - mag_115
P. 15
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΉΡΙΑ
Άρειος Πάγος: ες, καθώς, όπως αναφέρει (Αθηναί-
ων Πολιτεία, 57.3) «εἰσὶ δὲ φόν[ου]
Δικαστήρια Ξεκινώντας από τις δίκες για τα φο- δίκαι καὶ τραύματος, ἂν μὲν ἐκ προ-
νικά, ας σημειωθεί ότι τα δικαστήρια
νοίας ἀποκτείνῃ ἢ τρώσῃ, ἐν Ἀρείῳ
στην αρχαία Αθήνα επιλαμβάνονταν
πάγῳ, καὶ φαρμάκων, ἐὰν ἀποκτείνῃ
των υποθέσεών τους σύμφωνα με
μια ταξινόμηση πέντε κατηγοριών. δούς, καὶ πυρκαϊᾶς». Με άλλα λό-
για, όποιος με τη θέλησή του σκότω-
Προφανώς το σοβαρότερο έγκλη- νε άμεσα ή τραυμάτιζε θανάσιμα ή
μα εις βάρος ιδιώτη ήταν αυτό του δηλητηρίαζε συμπολίτη του, ή προ-
ηθελημένου φόνου, αρμοδιότητα καλούσε θάνατο με εμπρησμό, δι-
για την εκδίκαση του οποίου έφερε καζόταν από τους αρεοπαγίτες στον
ο Άρειος Πάγος (ή Βουλή του Αρείου ομώνυμο λόφο πλάι στην Ακρόπολη.
Πάγου). Το δικαστικό αυτό σώμα θε-
Το ξέρατε ότι στην αρχαία Αθήνα ήταν μερικές φορές ωρείτο στους αρχαϊκούς χρόνους θε- Το Δικαστήριον
μεμπτό να είσαι κεραμίδι, τούβλο ή οποιοδήποτε άλλο ματοφύλακας του πολιτεύματος, με επί Παλλαδίω:
14 αρμοδιότητα που περιελάμβανε και 15
άψυχο αντικείμενο; τις περιπτώσεις απόπειρας ανατρο- Τη διαφορά στην προκειμένη περί-
Το ξέρατε ότι κάποιος μπορούσε να σκοτώσει και να του πής της καθεστηκυίας τάξης, ωστόσο πτωση έκανε ή πρόθεση διάπραξης
του φόνου, ή μάλλον η ανυπαρξία
η δικαιοδοσία του περιορίστηκε στα-
δώσουν τα εύσημα; διακά, ειδικά μετά την εγκαθίδρυση προθέσεως, εφόσον το θύμα ήταν
της Δημοκρατίας στην Αθήνα και ει- Αθηναίος πολίτης. Διότι στο δικα-
Ή ότι ήταν πιθανό να απαγορευτεί σε καταδικασμένο να δικότερα κατόπιν των μεταρρυθμίσε- στήριο επί Παλλαδίω, το οποίο ήταν
πατήσει το πόδι του στη στεριά ώστε υποχρεωνόταν να ων του Εφιάλτη το 462/1 π.Χ. Η αίγλη αφιερωμένο στην Αθηνά Παλλάδα,
εκδικάζονταν οι υποθέσεις φόνων
του είχε και αυτή ακολουθήσει προ-
δικαστεί για νέο έγκλημά του μέσα σε μια βάρκα; φανώς φθίνουσα πορεία, ωστόσο το που θεωρούνταν ακούσιοι, ήτοι δεν
γεγονός ότι οι εννέα άρχοντες, μετά είχαν διαπραχθεί συνειδητά από
Ξέρατε ότι κάθε υπόθεση φόνου δεν ήταν αναγκαίο να τον απολογισμό τους για την ετήσια τον δράστη. Σύμφωνα με την αρ-
εκδικαστεί οπωσδήποτε στο ίδιο δικαστήριο, καθότι ο θητεία τους με τη διαδικασία της εύ- χαία ορολογία επρόκειτο για τα μη
νεκρός δεν λογιζόταν στη συλλογική συνείδηση και στη θυνας και εφόσον δεν είχαν κριθεί εκ προνοίας εγκλήματα (χωρίς προ-
μελέτη) και για τις υποκινήσεις σε
ένοχοι ατασθαλιών, καθίσταντο ισό-
συνείδηση των δικαστών πάντα ως θύμα αλλά ενίοτε ως βιοι αρεοπαγίτες, υποδεικνύει ότι δι- φόνο, δηλαδή τα διαπραχθέντα εκ
ένοχος αλλά και επειδή ο δράστης μπορούσε να αποδεί- ατηρούσε ακόμα ένα ικανό μέρος της βουλεύσεως εγκλήματα (ηθική αυ-
φήμης του. Επιβεβαιώνεται από τον
τουργία). Επίσης εκδικάζονταν στο
ξει ότι δεν είχε πρόθεση να διαπράξει το έγκλημά του; Αριστοτέλη ότι οι περιπτώσεις αν- ίδιο δικαστήριο οι φόνοι δούλων, με-
θρωποκτονίας που παραπέμπονταν τοίκων και ξένων, ακόμα και αν ήταν
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. στο εν λόγω δικαστήριο ήταν εκούσι- εκούσιοι. Το γεγονός ότι δεν υπήρχε