Page 16 - mag_115
P. 16
του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΉΡΙΑ
Δικαστήρια
πρόθεση δεν απάλλασσε τον δρά- σε συνουσία με τη σύζυγο, τη μητέ- κάποιες άλλες διαπράξεις φονικών Το δικαστήριο
στη από την τιμωρία εφόσον κρινό- ρα, την κόρη ή την αδερφή του, ακό- εγκλημάτων οι οποίες θεωρούνταν επί Πρυτανείω:
ταν ένοχος, η οποία ήταν ανάλογη με μα και με την ελεύθερη παλλακίδα δικαιολογημένες.
αυτή των εκουσίων φόνων που πα- του. Στην «Υπέρ του Ερατοσθένους Το δικαστήριο Όταν ο δράστης του φόνου ήταν
ραπέμπονταν στον Άρειο Πάγο, δη- φόνου απολογία», την οποία συνέτα- άγνωστος δικαζόταν ερήμην στο δι-
λαδή ο θάνατος και η κατάσχεση της ξε ο Λυσίας για λογαριασμό του δρά- εν Φρεάττοι: καστήριο του Πρυτανείου. Στο ίδιο
περιουσίας του. Μικρότερη και μάλ- στη Ευφίλητου, ο τελευταίος ισχυρί- Καθόλου δεν άρεσε στους Αθηναίους δικαστήριο παραπεμπόταν ζώο ή
λον συχνότερη ποινή, εξαρτημένη ζεται ότι το έγκλημα που διέπραξε να πατά στο χώμα τους κάποιος βα- άψυχο αντικείμενο, εφόσον είχε
ασφαλώς από τη βούληση του δικα- δεν οφειλόταν σε εχθρότητα προς ριά καταδικασμένος. Εφόσον εξόρι- εξαιτίας του θανατωθεί άνθρωπος.
στηρίου και τις συνθήκες διάπραξης τον νεκρό ή σε πρόθεση αποκόμισης στος μετά από αξιόποινη πράξη, που Για παράδειγμα, ένα αντικείμενο δι-
του εγκλήματος ήταν αυτή της εξορί- κάποιου κέρδους, αλλά σε επιθυμία όμως δεν προϋπέθετε τον θάνατό του καζόταν και φυσικά καταδικαζόταν
ας, που επίσης συνοδευόταν από δή- χρήσης του δικαιώματος το οποίο αλλά την απομάκρυνσή του από την εάν είχε πέσει επάνω στο θύμα και
μευση της περιουσίας. Το δικαστή- εξασφάλιζε για τον κατηγορούμενο πόλη, κατηγορείτο ότι διέπραξε και ήταν άγνωστο ποιος το έριξε. Σήμερα
ριο στο Παλλάδιον, όπου δίκαζαν οι ο νόμος. Εξάλλου, όπως επίσης δή- έτερο σοβαρό αδίκημα, όπως ο εκού- θα φαινόταν αστεία η παραπομπή
51 Εφέτες, λειτούργησε από τα τέλη λωσε ο κατηγορούμενος, ήταν στο σιος φόνος ή ο τραυματισμός πολίτη, ενός σκύλου ή ενός κεραμιδιού στο
του 4ου αι. π.Χ. έως τους ρωμαϊκούς πνεύμα και το γράμμα του νόμου δικαστήριο, ωστόσο η μόλυνση που
16 δικαζόταν ενώ παρέμενε μέσα σε μια 17 17
χρόνους και έχει, όπως όλα δείχνουν, θεμιτό να έχουν οι μοιχοί αυτή την βάρκα, την ώρα που οι Εφέτες στέ- προκαλούσε το έγκλημα του φόνου,
αποκαλυφθεί στην περιοχή Μακρυ- τύχη, διότι έτσι παραδειγματίζονταν κονταν στην ξηρά. Έχει διατυπωθεί όπως σημειώθηκε παραπάνω, ήταν
γιάννη. οι πολίτες και προστατευόταν η πο- σχετικά με το θέμα αυτό η άποψη ότι αναγκαίο να καθαριστεί με την τιμω-
Το Δικαστήριον λιτεία. Πρέπει να παρατηρηθεί ότι η αντίληψη για την ανθρωποκτονία, ρία της πηγής της, δίχως να έχει ση-
ο κατηγορούμενος όφειλε να απο-
μασία αν αυτή ήταν έμβια ή άψυχη.
επί Δελφινίω: δεικνύει ότι είχε συλλάβει τον απο- όπως διαμορφώθηκε μετά την εποχή Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο
του Ομήρου, βασιζόταν στην ιδέα ότι
Οι Αθηναίοι δεν δίσταζαν να θεω- θανόντα να τελεί την ερωτική πράξη ο φόνος δεν αποτελούσε έγκλημα οι φόνοι στην αρχαιότητα εκδικάζο-
ρήσουν έναν φόνο δίκαιο, δηλαδή ώστε να δικαιολογηθεί η αυτοδικία. εναντίον θεών και ανθρώπων μόνο νταν σε ασκεπείς χώρους: οι δικαστές
δικαιολογημένο, η αρμοδιότητα της Άλλοι δικαιολογημένοι φόνοι συμπε- αλλά πηγή μόλυνσης για το σύνολο δεν μπορούσαν να κάθονται κάτω
κρίσης για τον οποίο έγκειτο στο δι- ριελάμβαναν την ακούσια θανάτωση της κοινότητας, επομένως και για το από την ίδια στέγη με εκείνον ο οποί-
καστήριο επί Δελφινίω. Οι συνεδριά- συμπολεμιστή την ώρα της μάχης ή έδαφος το οποίο αυτή ζούσε και δρα- ος είχε κατηγορηθεί για ανθρωπο-
σεις των Εφετών λάμβαναν χώρα στο στη διάρκεια ασκήσεων ενώ διεξαγό- στηριοποιείτο. Ίσως το συγκεκριμένο κτονία. Η μόλυνση που προερχόταν
ιερό του Απόλλωνος Δελφινίου, και ταν πόλεμος, όπως και τον μη ηθελη- δικαστήριο βρισκόταν στην περιοχή από την πράξη λογιζόταν ως φυσική
μάλλον μπορούσαν να έχουν πλού- μένο φόνο συναθλητή ή θεατή κατά της Ζέας, άρα η παραμονή μέσα στο και ηθική ταυτοχρόνως. Ορισμένα
σια ημερήσια διάταξη λόγω των αρ- τη διεξαγωγή αγωνίσματος. Στον κα- πλεούμενο ήταν δυνατή χωρίς δυ- παραδείγματα είναι πολύ διαφωτι-
κετών διαφορετικών περιπτώσεων οι τάλογο των ίδιων φόνων μπορούν σκολίες. Εφόσον ο κατηγορούμενος στικά, καθώς διαβάζουμε ότι μπορεί
οποίες υπάγονταν στη δικαιοδοσία να προστεθούν η θανάτωση κλέφτη κρινόταν ένοχος, καταδικαζόταν σε να εγείρονταν διαφωνίες ακόμα και
τους. Ένας φόνος ήταν δικαιολογη- που επίσης πιάστηκε επ’ αυτοφώρω θάνατο. Εάν αθωωνόταν επέστρεφε για το αν ένα ακόντιο που εξαπολυ-
μένος εφόσον ο δράστης έπιανε επ’ νύχτα, και φυσικά οι περιπτώσεις αυ- στην εξορία ώστε να εκτίσει την ποι- όταν από κάποιον αθλητή ήταν στην
αυτοφώρω το θύμα ενώ βρισκόταν τοάμυνας. Μαρτυρούνται, τέλος, και νή για το προηγούμενο αδίκημά του. ουσία αυτό ο ένοχος για τον θάνατο
