Page 15 - Magazine 87
P. 15
του Γεράσιμου Γεωργάτου
και όπως αναφέρει στον Φαίδρο, γραφή καταγράφοντας τη δική του
το μόνο έργο όπου εμφανίζεται να άποψη.
μιλάει ο ίδιος, ορίζει τη φιλοσοφία Αν σκεφτούμε μάλιστα ότι ο Πλάτω-
ως «ζωντανό και έμψυχο λόγο του νας όχι απλώς κατέφυγε στη γραφή,
γνώστη, που γράφεται με πραγματι- αλλά μας έδωσε γραπτά αριστουρ-
κή γνώση στην ψυχή όποιου μαθαί- γήματα, αντιλαμβανόμαστε ότι
νει». Ο λόγος δηλαδή της φιλοσο- wαυτό είναι η έκφραση της πλατω-
φίας είναι μια μορφή γραφής πάνω νικής αντίληψης για τη φιλοσοφία.
στην ψυχή, πάνω σε μια ζωντανή Τι θα γράψει λοιπόν ο φιλόσοφος;
ψυχή ενός μαθητή. Αν αυτός που Θα γράψει, μας λέει, υπομνήματα.
γράφει στην ψυχή, δηλαδή αυτός «Υπόμνηση» και «μνήμη» είναι δύο
που μιλά διδάσκοντας κάποιους ή όροι για τους οποίους γίνεται νύξη
κάποιον, έχει τη γνώση και τη σω- μέσα στον πλατωνικό μύθο. Θα
στή μέθοδο, τότε μπορεί να ενσπεί- γράψει υπομνήματα για τον εαυτό
ρει «λόγους ικανούς να υπερασπί- του και τους άλλους, για να βοηθή-
σουν τον εαυτό τους και αυτόν που σει τη μνήμη του και τη μνήμη τους. 15
τους έσπειρε, απ’ όπου αναφύονται «Αυτό το παιχνίδι», όπως λέει, «της
και νέοι λόγοι σε άλλες ψυχές και γραφής είναι το πανώριο παιχνίδι
έτσι διατηρείται πάντοτε μέσα τους που μπορεί να παίξει κανείς και ο
αθάνατο το σπέρμα και οδηγούν έμψυχος λόγος του γνώστη γράφε-
τον κάτοχό τους στην ευδαιμονία». ται με πραγματική γνώση στην ψυχή
Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η φι- αυτού που μαθαίνει».
λοσοφία, κατά τον Πλάτωνα στον O φιλόσοφος θα ολοκληρώσει το
Φαίδρο, δεν είναι ορθό να γραφεί έργο του, όταν «βρει την κατάλληλη
με έναν τελειωτικό τρόπο. Η πραγ- ψυχή» και, κάνοντας χρήση της «δι-
ματική φιλοσοφία είναι επικοινω- αλεκτικής τέχνης», θα σπείρει στις
νία ζωντανών ανθρώπων και μάλι- ψυχές των μαθητών του λόγους
στα μαθητή και δασκάλου. Αν γίνει γόνιμους, (Φαίδρος 277a.) και …
σωστά αυτή η επικοινωνία, τότε «αντί να γυρίζει σε συμπόσια, στην
μόνο, λέει ο Πλάτωνας, ο γνώστης, αγορά και να μιλάει με διαφόρους,
ο φιλόσοφος, έχει το δικαίωμα να καλύτερα είναι να διαθέσει αυτόν
καταφύγει στη γραφή. Εδώ φαί- τον χρόνο γράφοντας». Ο Σωκρά-
νεται η διαφορά του από τον Σω- της έκανε ακριβώς το αντίθετο.
κράτη. Φαίνεται ότι δεν μιλάει στην Δεν έγραφε, αλλά γυρνούσε στα
πραγματικότητα ο Σωκράτης, αλλά συμπόσια και στην αγορά και «δί-
ότι ο Πλάτωνας κάνει άνοιγμα στη δασκε», παρότι ο ίδιος αρνούνταν