Page 13 - Magazine 87
P. 13
του Γεράσιμου Γεωργάτου
Η πλΑτωνικΗ γρΑφΗ, σούς και τους κύβους και πάνω απ’ κο της μνήμης αλλά της υπόμνησης.
Στους μαθητές σου δεν φέρνεις την
όλα τη γραφή. Βασιλιάς τότε όλης της
Η χρΗσΗ του διΑλογου Αιγύπτου ήταν ο Θαμούς (τον Θαμού αληθινή σοφία αλλά μόνο την επίφα-
ση της σοφίας. Τους κάνεις να ακούν
οι Έλληνες τον ονομάζουν Άμμωνα). Σ’
κΑι του μυθου αυτόν λοιπόν ήρθε ο Θευθ, του επέ- πολλά, χωρίς να τους διδάσκεις και
τελικά νομίζουν ότι γνωρίζουν και πολ-
δειξε τις τέχνες του και του είπε ότι θα
έπρεπε να διαδοθούν σε όλους τους λά, ενώ κατά κανόνα δεν γνωρίζουν
άλλους Αιγυπτίους. O βασιλιάς τότε τίποτε· γίνονται μάλιστα φορτικοί σε
τον ρώτησε ποια είναι η ωφέλεια της κάθε συντροφιά, αφού παριστάνουν
καθεμιάς τέχνης και καθώς εκείνος τους σοφούς, χωρίς να είναι».
του εξηγούσε, άλλες από τις εξηγή- Προφανώς πρόκειται για μύθο που
σεις τις επαινούσε και άλλες τις κα- κατασκευάστηκε από τον Πλάτωνα.
τέκρινε ανάλογα με ό,τι του φαινόταν Δεν μας σώζεται από άλλη πηγή,
σωστό ή λάθος. Κάποια στιγμή όμως όπως άλλοι πλατωνικοί μύθοι. Την
έφθασαν και στη γραφή. "Αυτή η μά- ιστορία λοιπόν την έχει επινοήσει ο
θηση, βασιλιά μου", είπε ο Θευθ, "θα Πλάτωνας, βάζει όμως τον Σωκρά- 13
κάνει τους Αιγυπτίους σοφότερους και τη, όπως πάντα, να την διηγηθεί.
θα αυξήσει τη μνήμη τους· γιατί βρέ- Από το στόμα του Σωκράτη αυτή
θηκε το φάρμακο της μνήμης και της η ιστορία ακούγεται πιο πειστική,
σοφίας". Και ο Θαμούς του απάντησε: αφού ο Σωκράτης ήταν από τους
"Πολύτεχνε Θευθ, άλλος έχει την ικα- λίγους στοχαστές του 5ου αιώνα
νότητα να γεννά τις τέχνες και άλλος να π.Χ που δεν έγραψε τίποτα, αρ-
κρίνει αν οι τέχνες αυτές θα βλάψουν ή νούμενος τα θέλγητρα της γραφής.
θα ωφελήσουν. Εσύ λοιπόν τώρα, σαν Έμεινε αφοσιωμένος στην προφο-
πατέρας που είσαι της γραφής, έδει- ρική επικοινωνία, θεωρώντας ότι
ξες εύνοια σ’ αυτήν και της προσέδω- αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος
σες τις αντίθετες από τις πραγματικές για να μιλά κάποιος με άλλους για
της δυνατότητες. Γιατί η γραφή θα φέ- τη φιλοσοφία.
ρει λήθη στην ψυχή όσων τη μάθουν, Ο πλατωνικός λοιπόν Σωκράτης,
μια και αυτοί σίγουρα θα παραμελή- στον Φαίδρο, συνοψίζει σε τρία τα
σουν τη μνήμη τους· δείχνοντας εμπι- μειονεκτήματα της γραφής. Πρώ-
στοσύνη στη γραφή, θα φέρνουν στη το: τα γραπτά κείμενα είναι
θύμησή τους κάτι όχι από μέσα τους, στατικά και δεν μπορούνε να
από τον ίδιο τον εαυτό τους, αλλά από αλλάξουν. Ό,τι έχει γραφεί γρά-
κάποια ξένα εξωτερικά σημάδια. Αυτό φτηκε μια για πάντα. Δεύτερο:
που ανακάλυψες δεν είναι το φάρμα- δεν μπορούν να υπερασπίσουν
