Page 51 - mag_68
P. 51
από την Δήμητρα Σταύρουαπό τη Δήμητρα Σταύρου
http://psyhismos.blogspot.gr/
άνθρωπος παλινδρομεί και επαναλαμβάνει ότι
κάνει το βρέφος με τον γονιό.
Ο "μεγάλος" είτε αδερφός, είτε δάσκαλος, είτε
αρχηγός κόμματος, είτε ηγέτης μικρότερης ή με-
γαλύτερης ομάδας ή εκπρόσωπος μίας φιλοσο-
φικής ή θεολογικής θεώρησης του κόσμου ανά-
γεται σε "μεταφραστή" μεταξύ του υποκειμένου
και του έξω κόσμου, ο οποίος γίνεται αντιληπτός
ως ακατανόητος και ζητά να επενδυθεί με νόη-
μα. Νόημα που έρχεται από "αυτόν που ξέρει"
προς αυτόν που δεν ξέρει.
Ο μεταφραστής της εμπειρίας γνωρίζει τι είναι
καλό και τι είναι κακό, τι μπορούμε να εμπιστευ-
τούμε και τι όχι. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει
και με μία ομάδα αναφοράς. Ας υποθέσουμε Simone weil
ότι υπάρχει ένα πολιτικό συμβάν μικρότερης ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΤΟ ΙΕΡΟ
ή μεγαλύτερης σημασίας. Τι γίνεται τότε; Πώς Το "Πρόσωπο και το ιερό" είναι πολεμικό κεί-
τοποθετούμαστε σε σχέση με αυτό το γεγονός; μενο. Στρέφεται με ένταση εναντίον της ιδέ- 51
Βλέπουμε λοιπόν, ότι με τον ίδιο ακριβώς τρό- ας του προσώπου και κυρίως εναντίον της
πο που το βρέφος κοιτάζει το πρόσωπο της μη- σύνδεσης του ανθρώπινου προσώπου με το
ιερό. Υπάρχει πράγματι κάτι ιερό στον άνθρω-
τέρας για να δει πώς θα τοποθετηθεί μπροστά πο, δέχεται και η Βέιλ, αλλά αυτό δεν είναι το
στο άγνωστο, το άτομο στρέφεται ανεπαίσθητα πρόσωπο, ιερό στον άνθρωπο είναι το απρό-
να πληροφορηθεί πρωτίστως για το τι λέει για σωπο, και μόνο αυτό. Μέσα σε κάθε άνθρωπο
το συμβάν η ομάδα στην οποία ανήκει, ή ο αρ- ζει ανεπίγνωστα, στο βάθος της καρδιάς του,
χηγός της. Μόνο τότε οι περισσότεροι θα μιλή- η προσδοκία του καλού. Η ιερότητα του αν-
θρώπου είναι ακριβώς η επιθυμία να μην του
σουν και "θα έχουν άποψη", θα πάρουν θέση, κάνουν κακό, το παράπονο όταν του κάνουν
ενώ στην πραγματικότητα αυτό που θα κάνουν κακό, και η προσδοκία να του κάνουν καλό. Στη
είναι να γίνουν η ηχώ της ομάδας στην οποία μακρά ιστορία του κακού, οι αναρίθμητοι άν-
αναφέρονται ή του ηγέτη χωρίς να έχουν οι θρωποι που έχουν βασανιστεί από τους κάθε
λογής ισχυρούς, οι τσαλαπατημένοι άνθρωποι,
ίδιοι ερευνήσει παραπάνω. οι σκλάβοι, αυτή την επιθυμία και προσδοκία
Όπως πολύ σωστά λέει η Simone Weil "Ο μεγα- δεν μπορούν πάντα να την εκφράσουν. Μένει
λύτερος κίνδυνος δεν είναι η τάση της συλλογι- ωστόσο ανεξάλειπτα ζωντανή, ένας αλάλη-
κότητας να συμπιέζει το άτομο, αλλά η τάση του τος στεναγμός, μια ανεκφώνητη διαμαρτυρία.
Αντηχεί μέσα τους αδιάκοπα η βουβή κραυγή
προσώπου να γκρεμίζεται, να πνίγεται μέσα στη "γιατί μου κάνετε κακό;". Ο αλάλητος στεναγμός
συλλογικότητα". Όμως η φιλόσοφος μας δίνει των αδικημένων, το ψέλλισμά τους, η βουβή
και το αντίδοτο: "Χρειάζεται γύρω από το πρό- κραυγή της οδυνηρής έκπληξής τους όταν τους
σωπο να υπάρχει ελεύθερος χώρος, ένας βαθ- κάνουν κακό, τίποτε από όλα αυτά δεν έχει
μός ελεύθερης διάθεσης του χρόνου, δυνατό- προσωπικά χαρακτηριστικά. Αυτή η απρόσω-
πη, βουβή διαμαρτυρία ενάντια στο κακό, αξε-
τητα για το πέρασμα σε ένα όλο και μεγαλύτερο χώριστα με την ανεπίγνωστη προσδοκία του
βαθμό προσοχής, μοναξιά, σιωπή. Πρέπει ταυ- καλού, αυτό είναι το ιερό!
τόχρονα το πρόσωπο να ζει μέσα στη ζεστασιά, Εκδόσεις ΠΟΛιΣ
