Page 26 - mag_78
P. 26
Ας φΙλοςοφήςουμε…
στο Φροντιστήριο του Σωκράτη, παλιότερης Αθήνας, της Αθήνας της
όπως το ονομάζει ο Αριστοφάνης. εποχής του Μαραθώνα και ο Άδικος
Ο Σωκράτης παρουσιάζεται ως δά- Λόγος εκπροσωπεί το νέο πνεύμα
σκαλος που έχει μια μορφή σχολής της αμφισβήτησης που φαίνεται ότι
και δέχεται μαθητές επί πληρωμή. συνδέεται στα μάτια των Αθηναίων
Δηλαδή, ο Αριστοφάνης τον απο- με τη σοφιστική και τον Σωκράτη. Ο
καλεί ρητώς τον Σωκράτη σοφιστή. Άδικος Λόγος κατατροπώνει κυριο-
Ο Στρεψιάδης καταφεύγει στον Σω- λεκτικά τον Δίκαιο Λόγο, διότι χειρί-
κράτη επειδή βρίσκεται καταχρεω- ζεται πολύ καλύτερα τα επιχειρήματα
μένος λόγω της σπάταλης γυναίκας και τη διαλεκτική, την πειθώ δηλαδή
του και του ανεπρόκοπου γιου του των λόγων. Στην ουσία ο Δίκαιος
και θέλει να του διδάξει ο Σωκράτης Λόγος παραιτείται από τις αξίες που
τον τρόπο να μεταστρέφει τους δα- πρέσβευαν οι παλιότεροι Αθηναίοι.
νειστές του ώστε να μην του ζητούν Φυσικά όλη η υπόθεση καταλήγει σε
τα χρωστούμενα. φιάσκο. Ο Στρεψιάδης καταστρέφε-
Εν μέσω κωμικών περιστατικών γί-
26 ται, δεν καταφέρνει ούτε τον γιο του
νεται δεκτός στο Φροντιστήριο και να συνετίσει και στο τέλος βάζει φω-
στην πορεία παίρνει τόσο θάρρος τιά στο Φροντιστήριο του Σωκράτη,
που πιστεύει ότι θα γίνει και κυρίαρ-
χος στην Εκκλησία του Δήμου. Αυτό θεωρώντας ότι αυτός φταίει για όλα
που του μαθαίνει δηλαδή ο Σωκρά- τα κακά που τον βρήκαν.
της, δεν είναι απλώς μια μέθοδος Η κωμωδία Νεφέλες λοιπόν του Αρι-
για να λύσει τα οικονομικά του προ- στοφάνη, θα μπορούσαμε να πούμε
βλήματα, αλλά και μία μέθοδος πο- ότι είναι το κωμικό αντίστοιχο ενός
λιτικής επικράτησης στην Αθήνα της πλατωνικού διαλόγου, που είναι μά-
εποχής του Πελοποννησιακού Πολέ- λιστα ιδιαίτερα θεατρικός, όπως ο
μου, που είναι ακόμα η δημοκρατι- Πρωταγόρας. Θα προσπεράσουμε
κή Αθήνα, με τους θεσμούς της και για την ώρα τι αντιπροσωπεύει σ’
κυρίαρχο θεσμό την Εκκλησία του αυτό το πλαίσιο ο Σωκράτης και τι οι
Δήμου. σοφιστές. Το βασικό είναι να κατα-
Ο Αριστοφάνης εμφανίζει στη σκηνή νοήσουμε ότι αυτό το κλίμα άσκησης
και δύο άλλα φανταστικά πρόσωπα της φιλοσοφίας είναι εντελώς δια-
-πάλι σε διαλογική αντιπαράθεση- φορετικό από όλες τις προηγούμε-
τον Δίκαιο Λόγο, όπως τον ονομά- νες περιόδους. Η φιλοσοφία δηλαδή
ζει, και τον Άδικο Λόγο. Ο μεν Δίκαι- εκτός από τόπο αλλάζει και τρόπο,
ος Λόγος εκπροσωπεί τις αξίες της δηλαδή μέθοδο και θεματολογία.
