Page 34 - magazine_86
P. 34
ΑΣ φΙΛοΣοφήΣουμε…
μάλιστα από τους άμεσους μαθητές του είναι νόθα έργα, δηλαδή έργα
του Πλάτωνα -εκτός από τον Αρι- που σώζονται με το όνομά του και
στοτέλη οι άλλοι δύο πιο γνωστοί σήμερα δεν πιστεύουμε ότι είναι
είναι οι διάδοχοί του στην Ακαδη- του Πλάτωνα. Παραμένει όμως το
μία, ο Σπεύσιππος αρχικά και μετά γεγονός ότι δεν ξέρουμε κανένα
ο Ξενοκράτης- φαίνεται ότι η δι- έργο του που να χάθηκε, σε αντί-
δασκαλία δεν ήταν καθόλου δογ- θεση με όλους τους άλλους φιλο-
ματική. Κανένας από αυτούς τους σόφους, τους Προσωκρατικούς,
τρεις επιφανέστερους μαθητές του τον Αριστοτέλη και πολύ περισσό-
δεν υιοθέτησε πλήρως την πλατω- τερο τους Στωικούς και τους φιλο-
νική φιλοσοφία και τη θεωρία των σόφους της ύστερης ελληνιστικής
Ιδεών. Ο καθένας διατύπωσε μια και ρωμαϊκής περιόδου.
δικιά του εκδοχή, η οποία ξεκινά- Σώζονται, λοιπόν, τριάντα περίπου
ει από τον Πλάτωνα και ανοίγεται διάλογοι σε άψογη κατάσταση και
προς άλλες κατευθύνσεις. Ο Αρι- συνήθως σε κάθε ιστορία της φι-
στοτέλης είναι το καλύτερο δείγμα, λοσοφίας οι μελετητές τους χωρί-
34 όπως θα δούμε παρακάτω. ζουν σε τρεις περιόδους. Η πρώτη
Μέσα λοιπόν σε αυτό το ιδανικό αποκαλείται σωκρατική περίοδος
περιβάλλον εκμάθησης, πρέπει ο και περιλαμβάνει κείμενα που εί-
Πλάτωνας να έγραψε και τα κυρι- ναι πιθανόν γραμμένα πριν από
ότερα γραπτά του. Δεν ξέρουμε αν την ίδρυση της Ακαδημίας, όπου ο
τα έγραψε μόνος του ή σε συνερ- Πλάτων θέλει κατά κύριο λόγο να
γασία με τους μαθητές του. Δεν ξέ- διασφαλίσει την αξιοπιστία και την
ρουμε αν τα διάβαζε στους μαθητές υστεροφημία του δασκάλου του.
του και δεχόταν υποδείξεις και κρι- Γι' αυτό είναι επικεντρωμένα στην
τικές, γιατί φαίνεται ότι το κριτικό προσωπικότητα του Σωκράτη, ο
πνεύμα καλλιεργούνταν στην πλα- οποίος διαλέγεται με κάποιους
τωνική Ακαδημία. Η παραγωγή του αντιπάλους του -σοφιστές, πολι-
πάντως, από το 387 μέχρι το τέλος τικούς, ποιητές, κλπ.- και κερδίζει
της ζωής του, το 347π.Χ., σαράντα κατά κανόνα τις εντυπώσεις. Πιο
περίπου χρόνια, είναι τεράστια και γνωστοί τέτοιοι διάλογοι είναι ο
σημαντική και αυτή καθιέρωσε τον Πρωταγόρας και ο Γοργίας.
Πλάτωνα ως μεγάλο φιλόσοφο. Ακολουθεί η ώριμη περίοδος, που
Οι διάλογοί του σώθηκαν όλοι. τοποθετείται μετά την ίδρυση της
Πρόκειται για μοναδικό φαινόμε- Ακαδημίας. Συνήθως καταφεύ-
νο. Ορισμένοι φιλόλογοι ισχυρί- γουμε σ' αυτήν, όταν θέλουμε να
ζονται ότι μερικά από τα γραπτά επικεντρωθούμε στην ουσία, στον
