Page 29 - magazine_86
P. 29
του Γεράσιμου Γεωργάτου
δεχτούμε τώρα και να φτάσουμε νείας της πραγματικότητας το οποίο
στην αντίστοιχη απλούστευση πως ονομάζει «φιλοσοφία» και σιγά-σι-
ό,τι λέει ο Σωκράτης στους πλατω- γά δημιουργεί και την προϊστορία
νικούς διαλόγους είναι αυτά που του. Ήρωες του παρελθόντος της
πίστευε ο Πλάτωνας. φιλοσοφίας, κατά τον Πλάτωνα,
Το πρόβλημα αυτό επιτείνεται από είναι οι Πυθαγόρειοι, ο Παρμενί-
το είδος της φιλοσοφίας και της δης και οι σοφιστές, παρότι τους
σκέψης του Πλάτωνα. Να υπο- τελευταίους δεν τους αποδέχεται,
γραμμίσουμε εδώ ότι ο Πλάτωνας αλλά το γεγονός ότι τους εισάγει
είναι αυτός που στην ουσία ιδρύει στα γραπτά του και βάζει τον Σω-
τη φιλοσοφία. Αυτό δεν σημαίνει, κράτη να συζητά μαζί τους κατά κό-
όπως έχουμε πει, ότι δεν υπάρχει ρον, δείχνει ότι τους λάμβανε πολύ
φιλοσοφία πριν από τον Πλάτω- σοβαρά υπόψη.
να, τουλάχιστον για μάς που μπο- Εν ολίγοις, ο Πλάτωνας δεν συνο-
ρούμε και διαβάζουμε, με κάποια μιλεί στα γραπτά του τόσο με φιλο-
απόσταση αιώνων, τα γραπτά των σόφους όσο με ανταγωνιστικούς
προηγούμενων φιλοσόφων. Αλλά ανθρώπινους τύπους οι οποίοι εί- 29
ακόμα και η ίδια η λέξη φιλοσοφία χαν μεγάλη επιρροή στην αθηναϊκή
καθιερώθηκε από τα πλατωνικά κοινωνία, δηλαδή με τον ποιητή,
κείμενα. τον πολιτικό, τον ρήτορα, τον σο-
Ο ίδιος ο Πλάτωνας οριοθετεί το φιστή, κλπ. και προσπαθεί να κατα-
πεδίο της φιλοσοφίας και προσπα- γάγει απέναντί τους κάποια θεω-
θεί να την διακρίνει από αυτό που ρητική νίκη. Δεν αποτελεί δηλαδή ο
θεωρεί «ανταγωνιστικές μορφές Πλάτωνας συνέχεια κάποιας προ-
εξήγησης της πραγματικότητας». ηγούμενης φιλοσοφικής παράδο-
Κύριος ανταγωνιστής είναι η ποίη- σης, σε αντίθεση με αυτό που θα
ση και οι ποιητές. Αρχικά ο Όμη- γίνει μετά τον Πλάτωνα.
ρος και ο Ησίοδος, που ως κοινή Μετά τον Πλάτωνα, ο Αριστοτέ-
παιδεία των Ελλήνων διαμόρφω- λης συνομιλεί με τον Πλάτωνα,
ναν τις συνειδήσεις την εποχή των κατά κύριο λόγο, με την έννοια ότι
αρχαϊκών χρόνων, αλλά στη συνέ- διαμορφώνει τις απόψεις του σε
χεια και η τραγωδία και οι τραγικοί συνέχεια, σε ρήξη και σε διάλο-
ποιητές, την εποχή των κλασικών γο, με τον προηγηθέντα Πλάτωνα.
χρόνων όπου έζησαν ο Σωκράτης Ο Πλάτωνας δεν έχει αντίστοιχο
και ο Πλάτωνας. «Πλάτωνα» πίσω του. Επομένως
Προτείνει και υιοθετεί λοιπόν ο θα πρέπει να τον σκεφτούμε ως μία
Πλάτωνας ένα νέο σύστημα ερμη- συνολική μορφή για την ιστορία της
