Page 30 - magazine_85
P. 30
ΑΣ φΙΛοΣοφήΣουμε…
νται ότι η θέση του είναι δικαιολο- οποίο θίγει την ισορροπία της ψυχής
γημένη και επαρκώς τεκμηριωμένη. μου, τότε κάνω κακό στον εαυτό μου.
Ακόμα και στην Πολιτεία, όπου πάλι Αυτό πιθανόν να είναι και το υπόβα-
τίθεται το ίδιο πρόβλημα, ο Γλαύκων θρο της αντίληψης του Σωκράτη ότι
και ο Αδείμαντος, πραγματικοί αδελ- πρέπει να αποφεύγουμε περισσότερο
φοί του Πλάτωνα, ως το τέλος ξα- το να αδικήσουμε από το να αδικη-
ναγυρίζουν στο ίδιο θέμα: «και γιατί θούμε.
λες, Σωκράτη, ότι ο τύραννος που Παρόλο που δεν υπάρχει απάντηση
είναι άδικος θα ζήσει χειρότερα, και στο σωκρατικό πρόβλημα, μπορούμε
γιατί να μην ακολουθήσουμε το δικό να αποδώσουμε με σχετική ασφάλεια
του παράδειγμα και ν’ ακολουθήσου- αυτές τις απόψεις στον πραγματικό
με το παράδειγμα του δίκαιου αν- Σωκράτη. Πρόκειται πραγματικά για
θρώπου που δεν κάνει ποτέ αδικία;» μια επανάσταση στην ηθική θεωρία.
Ο Πλάτωνας θα το απαντήσει λέγο- Και μόνο γι’ αυτό, ο Σωκράτης αξίζει
ντας ότι η το βασικό είναι να μη θίγεις μια θέση στην ιστορία της φιλοσοφίας
30 την ψυχή σου. Εμμέσως το ίδιο λέει ως ηθικός φιλόσοφος, και επιπλέον,
και ο Σωκράτης, αλλά δεν έχει ακό- γιατί με τη μοναδικότητα της προσω-
μα τα εργαλεία για να απαντήσει με πικότητάς του και το προσωπικό του
ικανοποιητικό τρόπο στους πρώιμους παράδειγμα έδειξε στους ανθρώπους
διαλόγους. ότι η φιλοσοφία είναι ένας τρόπος
Η απάντηση του Σωκράτη, η οποία ζωής και όχι απλώς κάποιες απόψεις
δεν είναι απολύτως τεκμηριωμένη, και κάποια θεωρία. Γι` αυτό, πολλοί
αλλά έχει μια κατεύθυνση, είναι ότι αν μετέπειτα φιλόσοφοι επικαλούνται
αδικήσεις, θα βλάψεις τον εαυτό σου. κατά κάποιο τρόπο τον Σωκράτη ως
Η αδικία δηλαδή είναι βλάβη της δι- πρόγονο των αντιλήψεών τους. Ακό-
κής σου ψυχής. Εκείνη την εποχή δεν μα και στη χριστιανική θρησκεία, εμ-
ακουγόταν και πολύ πειστικό να λες μέσως, σε κείμενα χριστιανών απο-
ότι αν αδικήσω θα γίνω χειρότερος λογητών, ο Σωκράτης παρουσιάζεται
και θα δυστυχήσω. Οι περισσότεροι σαν μια μορφή πρώιμου χριστιανού.
δεν το ασπάζονταν. Όμως αργότε- Θα σταματήσουμε όμως εδώ με τον
ρα προς τα εκεί θα κατευθυνόταν η Σωκράτη, τις καθολικές έννοιες και
ηθική θεωρία, ιδίως με τον Χριστια- την ηθική επανάστασή του και θα επα-
νισμό. Ένας ευτυχής και ενάρετος άν- νέλθουμε για να αναφερθούμε στον
θρωπος πρέπει να τα έχει καλά με την μεγάλο φιλόσοφο και μαθητή του,
ψυχή του. Αν νιώσω ότι κάνω κάτι με τον Πλάτωνα.
την ευθύνη μου, δηλαδή εκουσίως, το
