Page 21 - mag_83
P. 21
του Γεράσιμου Γεωργάτου
τους σοφιστές: φροντιστήριο, διδα- πολύ θετική μορφή στην ιστορία της
σκαλία, μάθημα, υπεράσπιση της αδι- φιλοσοφίας.
κίας, του άδικου λόγου κ.τ.λ, γιατί θα Και η αλήθεια είναι ότι η μοίρα της
προκαλούσε το κοινό αίσθημα και η φιλοσοφίας του 4ου πλέον αιώνα
κωμωδία του θα ήταν αποτυχημένη. π.Χ είναι στενά συνδεδεμένη με την
Άρα, για τον μέσο Αθηναίο, που ίσως παρουσία και το όνομα του Σωκρά-
γνώριζε κάτι για τον Παρμενίδη και τη. Όλες οι αθηναϊκές σχολές που ξε-
άλλους προσωκρατικούς και είχε μια κινούν τον 4ο αιώνα, με πιο γνωστή
ιδέα για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγ- την Ακαδημία του Πλάτωνα, πηγά-
ματα, η εικόνα που έδινε ο Σωκράτης
με τη δράση του, τους μαθητές του, ζουν από τον Σωκράτη και γι' αυτό τις
τη διδασκαλία του, τη ζωή του γενικά, ονομάζουμε «σωκρατικές σχολές».
δεν θα ήταν και τόσο διαφορετική Παράδειγμα οι κυνικοί, που ίδρυσε ο
από την εικόνα που είχε για τον Πρω- Αντισθένης και συνέχισε ο Διογένης,
ταγόρα ή τον Γοργία. οι μεγαρικοί, ή η σχολή του Ευκλείδη.
Οι άλλες δυο πηγές που έχουμε για Όλες οι σχολές και οι φιλόσοφοι του 21
τον Σωκράτη είναι εντελώς διαφο- 4ου π.Χ αιώνα φαίνεται σαν να έχουν
ρετικές. Καταρχάς είναι ο Πλάτω- πηγή της έμπνευσής τους τον Σωκρά-
νας, ο οποίος φαίνεται ότι αποφάσι- τη, τη ζωή του και τον θάνατό του, ο
σε να στήσει ένα ιδανικό πορτραίτο οποίος φυσικά έπαιξε πάρα πολύ με-
του Σωκράτη μετά τον θάνατό του, γάλο ρόλο στην εμπέδωση της φήμης
έτσι ώστε να τον δικαιώσει σε σχέ- του. Συνεπώς, είναι ορθότερο να τον
ση με αυτούς που τον καταδίκασαν. θεωρήσουμε εκπρόσωπο της ίδιας
Κατά κάποιο τρόπο δημιουργεί μια κατεύθυνσης με τους σοφιστές, ένα
«αγιογραφία» του Σωκράτη. Στην κίνημα που πολλές φορές αποκαλείται
ίδια γραμμή είναι και ο Ξενοφώντας «αρχαιοελληνικός διαφωτισμός», το
που έγραψε και αυτός σωκρατικούς οποίο, εκτός από τη φιλοσοφία, επη-
διαλόγους, κάποιοι από τους οποί-
ους έχουν σωθεί. Παρά το έλλειμμα ρέασε και άλλα είδη γραφής, όπως
τέχνης και τεχνικής που διακρίνει τα η ποίηση και η ιστορία, παρά να θε-
γραπτά του Ξενοφώντα - δεν είναι ωρήσουμε ότι ο Σωκράτης είναι μια
σε καμία περίπτωση ίσης αξίας με τα εντελώς ξεχωριστή περίπτωση, ένας
πλατωνικά γραπτά, ούτε ως προς τη διάττων αστήρ του δεύτερου μισού
λογοτεχνικότητά τους ούτε ως προς του 5ου αιώνα, ο οποίος καθόρισε με
το φιλοσοφικό τους βάθος - παρου- έναν ιδιαίτερο τρόπο το ρόλο της φι-
σιάζει και αυτός τον Σωκράτη ως μια λοσοφίας από τον 4ο αιώνα και εξής.
