Page 24 - mag_121
P. 24
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
ΔΙΑΦΘΟΡΑ
ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ:
χρηματισμοί, υποσχέσεις και καταπολέμηση
μοκρατισμού και ανάπτυξης. Πολλές ήταν ο εξοστρακισμός των πολιτών
από τις μεταρρυθμίσεις της κατά της που θεωρούνταν επικίνδυνοι για
δωροδοκίας ήταν παραδειγματικές, το πολίτευμα. Εξέχουσα περίπτωση
ακόμα και αν η αθηναϊκή προσέγγι- αποτελεί αυτή του Θεμιστοκλή, οι
ση στην αντιμετώπιση του φαινομέ- πολιτικοί αντίπαλοι του οποίου προ-
νου διέφερε σε κρίσιμα σημεία από ετοίμασαν πολλά από τα όστρακα,
τις σύγχρονες ατζέντες μεταρρυθ- δηλαδή τα θραύσματα αγγείων, επί
μίσεων. Και αυτό διότι οι Αθηναίοι των οποίων χαραζόταν το όνομα του
σχεδίασαν τους νόμους και τους πο- ανεπιθύμητου προσώπου, για να εί-
λιτικούς θεσμούς τους έτσι ώστε να ναι βέβαιοι ότι κανένας αγράμματος
προωθήσουν ενεργά τις δημοκρατι- ή αναποφάσιστος Αθηναίος δεν θα
κές αξίες και όχι για να αντιμετωπί- αμελούσε να πράξει το «καθήκον»
σουν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο του κατά τον επιθυμητό για την πα-
τα επίπεδα διαφθοράς. Εισήγαγαν, ράταξη τρόπο. Είναι χαρακτηριστικό
για παράδειγμα, μια νέα προσέγγιση ότι οι ανασκαφές στη βόρεια κλιτύ
στην καταπολέμηση: την κατοχύρωση της Ακρόπολης έχουν φέρει στο φως
του ιδιωτικού δικαιώματος αγωγής, μέσα από πηγάδι περί τα διακόσια
ώστε οποιοσδήποτε το επιθυμούσε
24 όστρακα με το όνομα ΘEMISΘOKLES
είχε τη δυνατότητα να ασκήσει δίω- (χρονολογούνται γύρω στο 480 π.Χ.
ξη σε έναν αξιωματούχο με την κατη- και φαίνεται ότι εντέλει δεν χρησιμο-
γορία της δωροδοκίας. Τα μέτρα δεν ποιήθηκαν), τα περισσότερα από τα
εξαντλούνται εδώ, όπως άλλωστε θα οποία είχαν αποτελέσει επιφάνειες
φανεί από έναν κατάλογό τους στη που διαμόρφωσαν λίγοι μόνο χαρά-
συνέχεια αυτού του κειμένου. κτες. Ο Cartwright (2016) θεωρεί το
παράδειγμα παραβίαση της δημο-
Παραδείγματα διαφθοράς κρατικής διαδικασίας, όπως και την
της εξουσίας ψηφοφορία που καταδίκαζε πρόσω-
πα και τις πολιτικές τους, όχι χάρη
Ασφαλώς η παρατηρημένη σε βάσιμες κατηγορίες αλλά κατόπιν
διαφθορά δεν αφορούσε μόνο σε επίδρασης του λαϊκισμού και των δη-
χρήμα αλλά και σε επιρροή κάθε μαγωγών.
μορφής, ιδιαίτερα στην πολιτική Οι πηγές καταγράφουν μια σει-
σφαίρα. Μπορεί μάλιστα να θεωρη- ρά από οικονομικά περιστατικά δι-
θεί στοιχείο που δεν σχετίζεται με αφθοράς, ορισμένα αξιοσημείωτα
την ελεύθερη βούληση του πολίτη η από τα οποία θα αναφερθούν στη
καθοδήγηση από την πολιτική παρά- συνέχεια, ακριβώς διότι συνδέονται
ταξη στη λήψη απόφασης επάνω σε με γνωστά ιστορικά πρόσωπα. Προ-
καίρια ζητήματα, ένα από τα οποία ηγουμένως ας σημειωθεί ότι ήταν
