Page 101 - mag_121
P. 101
της Mιμίκας Μαντά
που ψαρεύονται από τα τέλη Αυγούστου και μετά, με δίχτυα από τράτες και γρι-
γρί. Ο γαύρος δείχνει μια ιδιαίτερη προτίμηση στο Θρακικό Πέλαγος, στο Κεντρι-
κό Αιγαίο, στον Θερμαϊκό, τον Πατραϊκό, τον Ευβοϊκό, τον Παγασητικό και τον
Σαρωνικό Κόλπο. Πρόκειται για περιοχές πλούσιες σε θρεπτικά άλατα οι οποίες
συνήθως επηρεάζονται από ρεύματα γλυκού νερού. Οι γαύροι αποτελούν το
1/10 του συνόλου των ετησίων αλιευμάτων των ελληνικών θαλασσών και
έρχονται σε ποσότητα αλιεύματος δεύτεροι μετά από τις σαρδέλες. Αλιεύο-
νται επίσης και για δόλωμα μεγαλύτερων ψαριών.
Στο εμπόριο τους βρίσκουμε νωπούς, ή παστωμένους, οπότε ονομάζονται
αντζούγιες. Τους βρίσκουμε επίσης επεξεργασμένοι ακέφαλους σε φέτες, σε
κατάψυξη, ή σε κονσέρβες. Συχνά διατηρούνται αλατισμένοι σε βαρέλια, όπου
εναλλάσσονται στρώσεις γαύρου με στρώσεις αλατιού.
Ο Γαύρος στο πέρασμα των χρόνων
Ο Γαύρος ή γάβρος ήταν γνωστός στους Αρχαίους Έλληνες και μάλιστα, η
«αφύη» -όπως ονομαζόταν- ήταν από τα πιο δημοφιλή εδέσματα. Είναι επίσης 101
αγαπητός και στην Τουρκία , όπου ονομάζεται «χαψί».
Σε πολλούς από μας είναι πιο οικεία η ονομασία αντζούγια. Αναφέρεται , ότι
η λέξη «αντζούγια» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «αφύη», καθώς
κατά μια άποψη η «αφύη» έγινε “apua & apiuva” από τους Λατίνους και αργό-
τερα “acciuga” από τους Ιταλούς και «anchova” από τους Κορσικανούς. Από τη
λέξη αυτή προέκυψε η σημερινή αγγλική ονομασία του γαύρου « anchovy» και
η γαλλική «anchois».
O Γαύρος θεωρείται εξαιρετικό ορεκτικό, καθώς επίσης και πολύ καλό φαγητό
για την πέψη. Οι Ρωμαίοι παρασκεύαζαν με αυτά τα μικρά ψάρια μια σάλτσα
πολύ δημοφιλή, που ονομαζόταν garum. Μαγείρευαν τον γαύρο και τον έλιω-
ναν με άλμη, ξύδι και ψιλοκομμένο μαϊντανό. Φαίνεται ότι το garum έμοιαζε
πολύ με την πάστα αντζούγιας των σύγχρονων βρετανών. Το κρέας του γαύ-
ρου, είναι πολύ νόστιμο, ειδικά αν πριν το μαγείρεμα πεταχτεί το κεφάλι,
επειδή πικρίζει λίγο.
Ο γαύρος είναι από τα πιο ωφέλιμα ψάρια με πολλά ωμέγα-3, τα οποία κάνουν
καλό στην καρδιά και γενικά στη καλή κυκλοφορία του αίματος. Έχει υψηλή
περιεκτικότητα σε ασβέστιο και φώσφορο, ενώ, παράλληλα, αποτελεί καλή
πηγή νιασίνης. Επιπλέον, η χαμηλή περιεκτικότητά του σε νάτριο τον καθιστά
μια καλή επιλογή ακόμη και για εκείνους που αντιμετωπίζουν προβλήματα
υπέρτασης.