Page 64 - mag_120
P. 64
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Το φρούτο της εποχής,
ξανά
Δεν είναι βέβαιο αν οι αρχαίοι γνώ- να το θεωρήσουμε λάθος. Άλλωστε
ριζαν τις φράουλες ούτε αν τις ονό- η λέξη δεν έχει πιθανή ελληνική ετυ-
μασαν· η ονομασία χαμαικέρασος, μολογία).
που είναι η φράουλα στην αυστηρή Στα κείμενα του 19ου αιώνα θα βρεί-
καθαρεύουσα, είναι μεν αρχαία, τε και τους δύο τύπους, φράγουλα
αλλά, τουλάχιστον στον Αθήναιο, και φράουλα, αλλά από το 1920
αναφέρεται στα κούμαρα, διότι γί- και μετά ο τύπος φράουλα επικρα-
νεται λόγος για δέντρο. Ωστόσο, ο τεί. Ο Κοραής γράφει στα Άτακτα:
Διοσκουρίδης (Περί Ευπορίστων, Α «Ο ονομαζόμενος από τους Γάλλους
154) λέει ότι η χαμαικέρασος «πόα καρπός Fraise [δηλαδή η φράουλα]
έστι μικρά», θάμνος δηλαδή, και ομοιάζει το κόμαρον, και ημπορού-
πρέπει να εννοεί τις άγριες φράου- με να το ονομάσουμε (επειδή δεν
λες, που είναι αυτοφυείς σε πολ- ονοματοθετήθη ακόμη) "ημεροκό-
λά μέρη της Ελλάδας, και λέγονται μαρον".» Θα συμφωνήσετε ότι η
ακόμα και σήμερα χαμοκέρασα. Οι δανεική ονομασία, φράουλες, εί-
64
Ρωμαίοι πάντως ήξεραν τις άγρι- ναι πιο βολική από την εξασύλλαβη
ες φράουλες και τις είπαν fraga πρόταση του Κοραή!
terrestria, δηλαδή «επίγεια κούμα- Η λατινική ονομασία του καρπού
ρα». Από αυτό το fragum, fragula πέρασε στις λατινογενείς γλώσ-
με τον υποκορισμό, προέκυψε το σες (π.χ., fraise στα γαλλικά, fresa
ιταλικό fragola, που πέρασε στα ελ- στα ισπανικά), αλλά όχι παραπέ-
ληνικά, αρχικά ως φράγουλα, όπως ρα. Στα αγγλικά η φράουλα λέγε-
είδαμε και στον Παλαιολόγο. ται strawberry, όπου berry είναι η
(Παρένθεση: Στο βιβλίο Η γλώσ- δυσμετάφραστη γενική ονομασία
σα της γεύσης της Μαριάννας Κα- των Αγγλοσαξόνων για όλους τους
βρουλάκη διαβάζω ότι την ονομα- μικρούς απύρηνους καρπούς, συ-
σία φράουλα την έπλασε πρώτος ο νήθως του δάσους, ας τους πού-
Βυζαντινός φαρμακοποιός Νικόλαος με μουροειδή, ενώ δεν ξέρουμε με
Μυρεψός, που έζησε τον 13ο αιώ- βεβαιότητα πώς εξηγείται το πρώ-
να. Αυτό δεν μπόρεσα να το δια- το συνθετικό, που βέβαια σημαίνει
σταυρώσω πουθενά, και επειδή η «άχυρο». Στα γερμανικά τουλάχι-
πηγή της Καβρουλάκη (ένα αμερικα- στον λέγονται Erdbeere, όπου το
νικό λεξικό που διατίθεται στο Δια- πρώτο συνθετικό σημαίνει γη.
δίκτυο) δεν είναι αξιόπιστη, πρέπει Πάντως, οι φράουλες που τρώμε
