Page 13 - mag_110

του Γεράσιμου Γεωργάτου

ΓΕΝΙΚΆ

Από τον 3ο αιώνα π.Χ. μέχρι και τον 2ο αιώνα μ.Χ., στα χρόνια

δηλαδή της μακεδονικής κατάκτησης, των ελληνιστικών χρόνων

και της Ρώμης, εκτός από τους Στωικούς στους οποίους αναφερ-

θήκαμε στο προηγούμενο σημείωμα, διαμορφώθηκε ένα ακόμα

ρεύμα που αμφισβητούσε την ίδια τη δυνατότητα απόκτησης της

γνώσης. Αυτοί ήταν οι Σκεπτικοί. Ήδη οι προσωκρατικοί φυσικοί

φιλόσοφοι είχαν επισημάνει τη διάκριση ανάμεσα στα φαινόμενα

και στην πραγματικότητα και στο αναμφισβήτητο γεγονός ότι

το πώς φαίνεται ο κόσμος δεν αντιστοιχεί ευθέως και στο πώς

είναι και πρότειναν διαφορετικές ιδέες για μία βαθύτερη κα-

τανόηση της πραγματικότητας. Ο Παρμενίδης πρόκρινε το Έν, 13

ο Ηράκλειτος τη διαρκή ροή και μεταβολή, ο Πυθαγόρας τους

αριθμούς, ο Δημόκριτος τα άτομα και αργότερα ο Πλάτωνας τη

θεωρία των Ιδεών, κλπ. Οι σοφιστές είχαν δείξει ότι μπορούσε

κάποιος να υποστηρίξει εξίσου πειστικά δύο αντίθετες απόψεις

για το ίδιο ζήτημα και ο Σωκράτης αναζητούσε την απόλυτη

αλήθεια και έναν πλήρη και ακριβή ορισμό διαφόρων εννοιών

χωρίς να φτάνει όμως ποτέ σε ένα οριστικό αποτέλεσμα. Όλα

αυτά θέτουν το ερώτημα αν είναι εφικτή η γνώση, ποια είναι τα

όρια της γνώσης, μέχρι ποιου σημείου μπορούμε να γνωρίσου-

με την πραγματικότητα και αν θα μας βγάλει ποτέ πουθενά η

έρευνα. Στα μετακλασικά χρόνια της παρακμής, του φόβου, της

ανασφάλειας και της ρευστότητας, η αμφισβήτηση της δυνατό-

τητας της γνώσης πήρε δύο μορφές. H μία προερχόταν από την

εξέλιξη της Πλατωνικής Aκαδημίας και η άλλη από τον ακόμα

πιο ριζικό σκεπτικισμό της σχολής του Πύρρωνα.