Page 17 - mag_107_N
P. 17
του Γεράσιμου Γεωργάτου
τον φόβο του θανάτου. Παρέ- αναφερθούμε αργότερα, ενώ οι λι-
μειναν όμως και δογματικοί και γότερο καλλιεργημένοι στράφηκαν
χωρίς πραγματικό ενδιαφέρον προς διάφορες ανατολικές δεισι-
για οτιδήποτε άλλο εκτός από δαιμονίες και έπειτα όλο και περισ-
την ατομική ευδαιμονία. Οι επι- σότεροι προς τον Χριστιανισμό ο
κούρειοι αποστήθιζαν τα πιστεύω οποίος στην αρχική του μορφή το-
του Επίκουρου και δεν πρόσθεσαν ποθετούσε όλα τα αγαθά στην πέρα
τίποτα άλλο σε αυτά σε όλη τη δια- του τάφου ζωή προσφέροντας έτσι
δρομή των αιώνων κατά τους οποί- στους ανθρώπους ένα ευαγγέλιο
ους επέζησε η σχολή τους. που ήταν ακριβώς το αντίθετο από
εκείνο που κήρυττε ο Επίκουρος.
Όμως ο φόβος του θανάτου είναι
τόσο βαθιά ριζωμένος στο ανθρώ- Οι απόψεις του Επίκουρου
πινο ένστικτο ώστε οι θεωρίες ενός αγνοήθηκαν για αιώνες από
ειδωλολάτρη φιλοσόφου δεν ήταν την παραδοσιακή φιλοσοφία, 17
δυνατόν να έχουν ευρύτερη απήχη- αλλά τον 18ο αιώνα αναβί-
ση. Γι' αυτό παρέμειναν το πιστεύω ωσαν μέσα από τις ιδέες του
μιας καλλιεργημένης μειοψηφίας, Jeremy Bentham, ο οποίος, το
ακόμα και μετά την εποχή του Αυ- 1789, διακήρυξε την ωφελιμι-
γούστου που ο επικουρισμός παρα- στική ιδέα για «τη μεγαλύτερη
μερίστηκε από τον στωικισμό. Έστω δυνατή ευτυχία για τον μεγα-
και μειοψηφικός επέζησε όμως 600 λύτερο αριθμό ανθρώπων» και
περίπου χρόνια μετά το θάνατο του του John Stuart Mill, ο οποίος,
Επίκουρου. Καθώς όμως οι άνθρω- το 1861, υποστήριξε ότι οι δι-
ποι ένιωθαν όλο και περισσότερο ανοητικές και πνευματικές απο-
ταλαιπωρημένοι και απογοητευμέ- λαύσεις έχουν μεγαλύτερη αξία
νοι από τις δυσκολίες και την αθλι- από τις σωματικές ηδονές. Τα
ότητα της επίγειας ζωής, ζητούσαν αξιώματα του επικουρισμού
συνεχώς δραστικότερα φάρμακα αντανακλώνται και στην επα-
από τη φιλοσοφία και τη θρησκεία. ναστατική διακήρυξη της ανε-
Γι' αυτό και οι φιλόσοφοι με ελά- ξαρτησίας των Ηνωμένων Πο-
χιστες εξαιρέσεις κατέφυγαν στον λιτειών για ζωή, ελευθερία και
νεοπλατωνισμό, στον οποίο θα αναζήτηση της ευτυχίας.
