Page 70 - mag_34
P. 70
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Σκιαγραφώντας
τΟ πρΟφίλ
του εξαρτημένου
και της οικογένειάς του
ακατέχεται από έντονα συναισθήματα άγχους, τη συνε- μία βαριά ίωση. Μετά,
χή της αγωνία απέναντι στο ενδεχόμενο του θανάτου, όμως, βλέπουμε ότι ο
αλλά και των νομικών προβλημάτων που σχετίζονται απεξαρτημένος σωματι-
με την εξάρτηση. Από την άλλη, αισθάνεται την τοξικο- κά επιστρέφει στην ουσία,
εξάρτηση του μέλους της ως κοινωνικό στίγμα για το καθώς ψυχικά είναι ακόμη
οποίο ντρέπεται πολύ. Ως αποτέλεσμα αυτού του στιγμα- παγιδευμένος μέσα στον
τισμού κλείνεται στον εαυτό της και διακατέχεται από ιστό της ψυχικής εξάρτη-
κρυψίνοια. Δεν γνωρίζει πως να φερθεί στον εξαρτημέ- σης.
νο. Δεν είναι σταθερή. Δοκιμάζει διάφορους τρόπους χω- Δεν θα επικεντρωθώ στο
ρίς να υπάρχει συνέπεια ως προς τη διατήρηση και επιλο- μάκρο-κοινωνικό, ούτε
γή κάποιου από αυτούς, λένε: «έχουμε δοκιμάσει τα πάντα στην πολιτική οικονομία
μαζί του, αλλά τίποτα δεν κατάφερε να τον αποτρέψει από της εξάρτησης, καθώς
τη λήψη ουσιών». Παρακολουθούν τον εξαρτημένο και δεν διαθέτω επιστημολο-
εμπλέκονται στο παιχνίδι των ουσιών, προσπαθώντας να γικά τα εργαλεία, που δια-
μάθουν τι προκαλλεί η μία ουσία, ή η άλλη. ψάχνουν τα θέτει ένας κοινωνιολόγος
προσωπικά του αντικείμενα. Η ανησυχία είναι μόνιμη για ή ένας ανθρωπολόγος.
τη μοίρα του μέλους. Τα αδέρφια εκφράζονται συνήθως Εντούτοις, είναι κραυγα-
με θυμό. Τέλος, αυτό που είναι χαρακτηριστικό στην Ελ- λέο σήμερα το παράδοξο
70 λάδα και εξαιρετικά σημαντικό, είναι ότι ο εξαρτημένος μιας πολιτείας που ενδι-
μένει σχεδόν πάντα στην πατρική εστία-σε αντίθεση με αφέρεται για την απεξάρ-
άλλες χώρες όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανομοιογένεια τηση του εξαρτημένου,
ως προς αυτό το σημείο. όταν η ίδια είναι αιχμά-
υπήρξε η υπόθεση ότι η τοξικοεξάρτηση έχει βιολογικό λωτη της δικής της εξάρ-
υπόβαθρο. Όμως, τόσο η πολυτοξικομανία, όπως τονίζει η τησης (οικονομικής για
Κ. Μάτσα, όσο και η κλινική παρατήρηση του περιβάλλο- παράδειγμα).
ντος του εξαρτημένου, φαίνεται να την καταρρίπτουν.
Το φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης πρέπει να το δούμε ως Η έρευνα
παράδοξο σύμπτωμα που αφενός διατηρεί την παθογό- Με την απορία αν υπάρ-
νο τάξη, αλλά ταυτόχρονα την ταράζει, ως σήμα κινδύνου, χουν κάποιες κοινές γραμ-
προκειμένου να επέλθει η αλλαγή της. Σήμα κινδύνου για μές που να μπορούν να
την κοινωνική δυσφορία, αλλά και για την οικογένεια. βοηθήσουν στην σκιαγρά-
Η τοξικοεξάρτηση συχνά ιατρικοποιείται. Είναι εύκολο φηση του/των προφίλ των
αυτό, καθώς το σώμα εμπλέκεται και η εξάρτηση δημι- εξαρτημένων και των οι-
ουργεί σωματικές αντιδράσεις. Όμως, η εξάρτηση δεν κογενειών τους πριν την
συνεχίζεται επειδή το σώμα δεν αντέχει την στέρηση εγκατάσταση της εξάρτη-
της ουσίας, αλλά η ψυχή. Κι αυτό αποδεικνύεται από σης, σκέφτηκα να κάνω
τις πολλαπλές πετυχημένες προσπάθειες σωματικής μία έρευνα εστιασμένη
απεξάρτησης, μέσα από κλινικές, εκούσιο ή ακούσιο στην οικογένεια του εξαρ-
εγκλεισμό του εξαρτημένου στο σπίτι, πρακτικές όπως τημένου, μέσα από τις τε-
η μετάγγιση, αλλαγή αίματος κλπ. Το σώμα που δεν χνικές του γενεογράμματος
λαμβάνει την ουσία, πάσχει σα να περνάει μία γρίπη, και της αφήγησης ζωής.