Page 79 - mag_88
P. 79
ΒιΒλιοπΡοΤΑςεις
ΜΙΓΚΕΛ ΝΤΕ ΟΥΝΑΜΟΥΝΟ
ΠΕΡΙ ΕΞΕΥΡΩΠΑΪΣΜΟΥ
Εκδόσεις ΡΟΕΣ
"Ο μόνος τρόπος να έχεις ζωντανή σχέση
με τον άλλο είναι ο επιθετικός· μόνον όσοι ΜΙΓΚΕΛ ΝΤΕ ΟΥΝΑΜΟΥΝΟ
προσπαθούν να υποτάξουν αλλήλους πνευ- ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΑΙΣΘΗΜΑ
ματικά, είτε πρόκειται για άτομα, είτε για λα-
ούς, φτάνουν σε μια πραγματική διαπίδυση, ΤΗΣ ΖΩΗΣ
σε μια πνευματική αδελφοσύνη. Μόνον όταν Εκδόσεις PRiNTA
προσπαθώ να εισαγάγω το πνεύμα μου στο 79
πνεύμα του πλησίον μου εισδέχομαι στο δικό Ο Miguel de Unamuno (1864-1936) ανήκει
μου το πνεύμα του πλησίον μου. Όχι, όχι· εδώ στην παράδοση των μεγάλων στοχαστών,
δεν πρόκειται καθόλου για ελεύθερη διακίνη- όπως οι Pascal, Kierkegaard και Nietzsche.
ση, για το "laissez faire, laissez passer"· το ζη- Ο κόσμος του είναι αυτός του παραδόξου, κι
τούμενο δεν είναι να σηκώνουμε τους ώμους η τάση του αυτή ενισχύεται από την ακραία
αντιμέτωποι με τις ιδέες των άλλων, πόσω ιδιοσυγκρασία του. Το έργο του, η ζωή του
μάλλον αντιμέτωποι με τα συναισθήματά τους, και η προσωπικότητά του αλληλοπροσδιορί-
αλλά να προσπαθούμε να τους πληγώσουμε. ζονται και έχουν ως απαρχή και ως έκφραση
Έτσι, και μόνον έτσι, θα πληγώσουν κι εκείνοι μια δυναμική αντίφαση, που καλύτερα απ'
τα δικά μας και θα μας τα κρατούν σε εγρή- όλους περιγράφει ο ίδιος στο δοκίμιό του
γορση. Η καταδίκη εκείνου που προσπαθεί να "Η θρησκεία μου": "Η θρησκεία μου" λέει
διαπλαστεί πάνω στο καλούπι του άλλου είναι "είναι η αναζήτηση της αλήθειας στη ζωή,
ότι παύει να είναι ο εαυτός του και συνάμα δεν και της ζωής στην αλήθεια, παρ' ότι γνωρίζω
κατορθώνει να είναι ο άλλος τον οποίο έχει ότι όσο ζω δεν θα τις βρω. Η θρησκεία μου
πρότυπο, κι έτσι δεν είναι κανένας." Ένα εξαι- είναι ο αδιάκοπος και ακαταπόνητος αγώ-
ρετικά επίκαιρο (για την Ελλάδα τού σήμερα) νας με το μυστήριο. Η θρησκεία μου είναι ο
δοκίμιο του 1906, στο οποίο ο σπουδαίος αγώνας με τον Θεό... Απορρίπτω την αιώ-
Ισπανός διανοητής εμφανίζεται να εκστρατεύ- νια άγνοια. Και οπωσδήποτε θέλω να αναρ-
ει κατά των όσων, κατ' αυτόν, εκπροσωπεί η ριχηθώ στο ακατόρθωτο".
"Δυτική Ευρώπη". Ο Ουναμούνο ξεκαθαρίζει Σ' αυτό το βιβλίο, γραμμένο το 1912, ο συγ-
ότι δεν επιθυμεί "άλλη μέθοδο από αυτήν του γραφέας αφ' ενός επιδιώκει να προσδιορί-
πάθους", αποστρέφεται την επιστημονική ορ- σει έναν χριστιανισμό που συνήθως βρίσκε-
θότητα του καιρού του, είναι μεταφυσικός, μυ- ται στο περιθώριο των επίσημων δογμάτων,
στικιστής, μεσαιωνικός. Κι ωστόσο είναι ρεα- και αφετέρου αντιπαραθέτει την αντίληψή
λιστής και καίριος όταν στηλιτεύει τον "άγονο του για τον άνθρωπο και τον κόσμο στα
υβριδισμό" που νοθεύει χωρίς να εμπλουτίζει ρεύματα του σύγχρονου ρασιοναλισμού.
την εθνική ταυτότητα μιας χώρας."
