Page 53 - mag_71
P. 53

του Γεράσιμου Γεωργάτου










               Η ΑΜφιςβΗτΗςΗ




               κΑι Η κριτικΗ ςκεψΗ





























               Παρά τον διαφορετικό τρόπο έκ-                        νάμει αναγνώστη του: «καθαίρο-
               φρασης και θέασης του κόσμου,                         νται δ᾽ ἄλλως αἵματι μιαινόμενοι                           53

               Ηράκλειτος και Παρμενίδης  έχουν                      … καὶ τοῖς ἀγάλμασι δὲ τουτέοι-
               κάτι σημαντικά κοινό. Και οι δύο,                     σιν εὔχονται, ὁκοῖον εἴ τις δόμοι-
               με τα γραπτά τους, επιδιώκουν να                      σι λεσχηνεύοιτο, οὔ τι γινώσκων

               υποβάλουν σε σοκ τον μέσο άν-                         θεοὺς οὔδ᾽ ἥρωας οἵτινές εἰσιν.»
               θρωπο και τον κοινό νου. Θέλουν                       (μτφ. «Θέλουν να καθαρθούν

               να τον κάνουν να σκεφτεί αλλιώς                       και μολύνονται με άλλο αίμα …
               για τον εαυτό του και τον κόσμο                       και μπροστά σ’ αυτά τ` αγάλμα-
               που τον περιβάλει, να απαλλαγεί                       τα προσεύχονται, όπως θα φλυα-

               από τις δεδομένες πεποιθήσεις                         ρούσε κανείς στο σπίτι του, χωρίς
               και τις καθιερωμένες αντιλήψεις                       να ξέρει τι είναι οι θεοί και τι οι

               και πίστεις. Ένα είδος πρώιμου δι-                    ήρωες.») Είναι προφανές ότι εδώ
               αφωτισμού, θα λέγαμε, όπως έκα-                       ο Ηράκλειτος κάνει ευθεία επίθεση
               ναν πολλά χρόνια αργότερα, τον                        στη θρησκευτική πρακτική και στις

               18ο αι. μ.Χ, πιο συστηματικά, οι                      τελετουργίες των συγχρόνων του,
               φιλόσοφοι του Διαφωτισμού, που                        ή  στο απόσπασμα Β17 όπου εγκα-
               οδήγησε στη μεγάλη Γαλλική Επα-                       λεί με σαφήνεια τους συγχρόνους

               νάσταση.                                              του για τον τρόπο που σκέφτονται
                                                                     και αντιλαμβάνονται την πραγμα-
               Λέει, για παράδειγμα, ο Ηράκλει-                      τικότητα: «οὐ γὰρ φρονέουσι τοι-

               τος, στο απόσπασμα Β5, στον δυ-                       αῦτα πολλοί, ὁκόσοι ἐγκυρεῦσιν,
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58