Page 53 - magazine_85
P. 53
από τη Λέσχη Ανάγνωσης "Συνάντηση"
Πάντως, για τον Σαραντάρη έχει κομβική διάνοια και το αίσθημα κάτω από την πυκνή
σημασία η αλήθεια, η οποία συνεπάγεται τη και λογική της πίστης στον άνθρωπο…».
συνείδηση. «Γι’ αυτό θέλει την πραγματικό- Επιστρέφοντας στην Αθήνα (Φεβρουάριος
τητα-ύπαρξη», έγραφε στο πρώτο του στο- 1941) βρέθηκε σε ιδιωτική κλινική. Υπέφε-
χαστικό δοκίμιο (Συμβολή σε μια φιλοσο- ρε από τύφο. Η μαρτυρία της ποιήτριας Με-
φία της ύπαρξης, 1937). «Ο άνθρωπος για λισσάνθης δίνει την τελευταία εικόνα του:
να ζήσει τη ζωή του λογικά και σύμφωνα με «αποσαρκωμένος σαν βυζαντινός άγιος»,
όλες τις δυνατότητες της καθολικής του φύ- «άνθρωπος κάποιου άλλου κόσμου». Ύστε-
σης πρέπει να είναι βέβαιος για τη δική του ρα από μερικές ημέρες υπέκυψε εξαιτίας
πραγματικότητα, πρέπει δηλαδή να μπορέ- της έλλειψης αντιβιοτικών.
σει, να επιτύχει να θεωρήσει τη δική του Μέσα στην αναταραχή του πολέμου, της
πραγματικότητα, πραγματικότητα-ύπαρξη, Κατοχής, του Εμφυλίου, η φιγούρα του
μόνην πραγματικότητα». Αλλά και στην ποί- έμεινε στο περιθώριο της μνήμης, τόσο από
ηση έδινε ανάλογη δυνατότητα προσέγγι- τους φίλους όσο και από τους ομοτέχνους
σης της ανθρώπινης ύπαρξης, στην αυτάρ- του. Πέρασαν αρκετές δεκαετίες ώστε ο
κεια και τη δυνατότητά της να ορίσει την Σαραντάρης να βρει τον δρόμο του ανάμε-
πραγματικότητα. Γράφει χαρακτηριστικά: σα στους αναγνώστες και τους νεότερους 53
«…Κάπου ο κίνδυνος είναι μεγάλος/ Όμως ποιητές.
αυθόρμητα τραβάμε ίσια/ Προχωρούμε όχι Και το πιο σημαντικό σ’ αυτή τη συζήτηση
κατατίθεται από τον ίδιο: «Τα κύματα είναι
πια μέσα στη μουσική/ Αλλά μέσα στο θά- οι ψυχές των ανθρώπων που αληθινά δεν
νατο/ Κι ο δρόμος μας δεν έχει τέλος» (στη πεθαίνουν, δηλαδή οι ψυχές όλων των αν-
συλλογή: Στους φίλους μιας άλλης χαράς, θρώπων της γης, που πραγματικά τραγου-
1940). δάν, όταν σωπαίνει ο ήλιος.
Ωστόσο, στις παραμονές του ελληνοϊτα- Δεν πεθαίνουν οι άνθρωποι, δεν πεθαίνουν
λικού πολέμου βρέθηκε ενώπιος ενωπίω τα κύματα, όποιος κοιτάζει τα κύματα ξεχνά-
με τον εαυτό του: τι ακριβώς προασπίζει η ει και τούτο ακόμα, πως κάποτε φαινομενικά
θηριωδία ενός πολέμου; Η δύσκολη συν- θα πεθάνει»
θήκη της μάχης στα ηπειρώτικα βουνά, το
αδιέξοδο από την αγωνία της επιβίωσης, η
πλήρης υποταγή στην ειμαρμένη της πραγ-
ματικότητας, μπορούν να θεωρηθούν δε-
δομένα για τον Σαραντάρη, που πίστευε
ότι τραγική κατάληξη για τον άνθρωπο εί-
ναι ο πόλεμος: «Πολιτισμένος είναι μονάχα
όποιος πιστεύει στην αιωνιότητα του αν-
θρώπου», υποστηρίζοντας ότι αυτή η βαρ-
βαρότητα δεν επιτρέπει στην ύπαρξη να
υψωθεί στη διάστασή της, να οδηγηθεί «η
