Page 51 - mag_104
P. 51
από τη Δήμητρα Σταύρου
http://psyhismos.blogspot.gr/
κι όπου το υποκείμενο αισθάνεται ότι σίγουρα δεν πρέπει να μας εκπλήσ-
έχει τον πλήρη έλεγχο. σουν αφού η ρίζα τους είναι κοινή με
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, μία πληθώ- τη δίψα για την εξουσία.
ρα μέσων δια-στρέφονται, αλλάζουν Είναι ευτυχισμένοι αυτοί οι άνθρωποι;
δηλαδή κατεύθυνση. Έτσι, βλέπουμε Φυσικά και δεν είναι. Και το βλέπουμε
ανθρώπους που κυνηγούν το χρήμα από την κατάχρηση ουσιών, τις κακές
– που από ανταλλακτικό μέσο φαντα- σχέσεις με τους δικούς τους ανθρώ-
σιώνεται ως μέσο που φέρει ισχύ και πους, τον αυτοεξευτελισμό. Πρόκει-
έλεγχο. Σε καιρό πολέμου οι γυναίκες ται για ναρκισσιστικά διαταραγμένες
του εχθρού βιάζονται για να φανεί η προσωπικότητες που χρήζουν θερα-
κυριαρχία του νικητή, ενώ ο βασιλιάς πείας, αλλά ποτέ δεν θα προσέλθουν
δικαιούται συνήθως να έχει χαρέμι. σε κάποιο γραφείο ψυχολόγου. Επει-
Η εξουσία διαστρέφει τα υποκείμενα. δή κατέχουν υψηλά αξιώματα ο πλη-
Τα αλλοτριώνει και τα μεθάει. Είναι θυσμός τείνει να εξιδανικεύει, γιατί
σαν Διονυσιακή μέθη που αλλοιώνει και όμορφα ρούχα φορούν και χρή-
τη συνείδηση και τον ορθό λόγο. Όχι ματα έχουν και διαθέτουν την (τόσο 51
πάντα βέβαια κι αυτό έχει να κάνει με παρεξηγημένη) ταμπέλα της επιτυχί-
την ωριμότητα του υποκειμένου που ας.
έχει βρεθεί σε θέση εξουσίας – που Η δίψα για εξουσία υπόκειται στη φρο-
δυστυχώς είναι σπάνια. Ας θυμηθού- ϋδική αρχή του θανάτου. Και υπό αυτή
με το παράδειγμα του Μαντέλα – που την έννοια η έννοια της διαστροφής
αποσύρθηκε από την εξουσία λόγω είναι συνδεδεμένη με την εξουσία. Το
γηρατιών εκκούσια – σε αντιπαράθε- υποκείμενο που διψά για κυριαρχία
ση με παραδείγματα άλλων γερόντων ξεκινά από τη σαγήνη, προχωρά με
που δεν αφήνουν τον «θρόνο» παρά την επιρροή και καταλήγει στην κυ-
μόνο όταν έρχεται ο θάνατος. ριαρχία. Ο εξουσιαζόμενος λειτουργεί
Από την άλλη, βλέπουμε συχνά να σαν υπνωτισμένος. Ο πόνος του τελευ-
υπάρχει μία σύνδεση μεταξύ της ταίου δεν μπορεί να απουσιάζει σε ένα
εξουσίας και των σεξουαλικών απο- τέτοιο παιχνίδι εξουσίας. Σε αυτό συ-
κλίσεων. Έτσι τα διάφορα σεξουαλικά νηγορούν οι εργασίες του Goffman που
σκάνδαλα που ξεσπούν και αφορούν μας έδειξαν ότι δεν μπορεί να υπάρχει
πρόσωπα εξουσίας (από την παιδο- συναίνεση στον κυρίαρχο λόγο χωρίς
φιλία των θρησκευτικών αρχηγών κάποια μορφή καταπίεσης και βίας.
του Βατικανού, ως τις περιπέτειες του Πριν από 12, ήδη, χρόνια η Εταιρεία
Στρος-Καν, του Μπερλουσκόνι κ.ά) Κλινικής Κοινωνικής Ψυχολογίας είχε
μπορεί να προκαλούν αίσθηση, αλλά πραγματοποιήσει ένα εκπληκτικό συ-
