Page 67 - mag_96N

«Ένα καλό βιβλίο δεν είναι αυτό που διαβάζουμε,

αλλά αυτό που διαβάζει εμάς.»

W.H. Auden

γΟΥΪλΙΑΜ χ. γκΑΣ

ΤΟ ΤΟΥΝέλ

έκδόσεις κΑΣΤΑΝΙωΤΗΣ
Ο αφηγητής είναι ένας διακεκριμένος άντρας
στα πενήντα του, ο Γουίλιαμ φρέντερικ Κόλερ,

καθηγητής πανεπιστημίου κάπου στις μεσοδυτι-
κές πολιτείες των ΗΠΑ. Το βασικό θέμα που τον

απασχολεί είναι το Τρίτο Ράιχ. Έχει μόλις ολο-
κληρώσει το μεγάλο του έργο, μια μελέτη με τίτ-

λο Ενοχή και αθωότητα στη χιτλερική Γερμανία.
Το μόνο που του απομένει είναι μια εισαγωγή.

Κάθεται, λοιπόν, να γράψει το σχετικό κείμενο,
αλλά πολύ σύντομα διολισθαίνει σε ένα ανεξή-

γητο αδιέξοδο. Αντί για εισαγωγή, αρχίζει να γράφει ένα άλλο βιβλίο,
μιαν άλλη ιστορία – την ιστορία του ίδιου του ιστορικού. Αυτό είναι το 67

εντελώς αντίθετο από τη σαφώς τεκμηριωμένη και αιτιοκρατικά προσδι-
ορισμένη ιστορία του Ράιχ. Είναι κάτι υποκειμενικό και ιδιωτικό, που δεν

έχει σχήμα ούτε κίνηση, ενώ η Ιστορία είναι αντικειμενική και δημόσια, δι-
αθέτει τάξη και κατεύθυνση. Αυτό που γράφει ο Κόλερ είναι κάτι χαοτικό,

σκοτεινό, γεμάτο ψέματα και αποκρύψεις, κενά και επαναλήψεις. Μάλιστα
η εισαγωγή του είναι τόσο προσωπική που φοβάται μήπως την ανακαλύψει

η γυναίκα του, κι έτσι κρύβει αυτές τις σελίδες ανάμεσα στις σελίδες του
βιβλίου του, εκεί που ξέρει ότι δεν θα εντοπιστούν. Ταυτόχρονα, ο Κόλερ

ξεκινά να σκάβει ένα τούνελ στο υπόγειο του σπιτιού του. Το συγκριμένο
τούνελ αντικατοπτρίζει και την ανασκαφή που επιχειρεί μέσα στην ίδια του

τη ζωή – στα συναισθήματά του, στο παρελθόν του, στις λίγες αγάπες και
στα πολλά μίση του. Το γράψιμο, το σκάψιμο, η δική μας ανάγνωση συ-

νεχίζονται μαζί, ανοίγοντας μια τρύπα στη γλώσσα και στον χρόνο, μια
τρύπα που πλησιάζει και παράλληλα απομακρύνεται από τα μυστικά που δι-

έπουν τον πυρήνα αυτού του μυθιστορήματος – τον φασισμό της καρδιάς.
Το Τούνελ, ένα βιβλίο που διαμορφωνόταν επί τριάντα χρόνια, εμφανί-

στηκε στο λογοτεχνικό προσκήνιο το 1995 και αμέσως χαιρετίστηκε ως
ένα αδιαμφισβήτητο αριστούργημα των σύγχρονων γραμμάτων.