Page 14 - mag91
P. 14
Ας φιλοςοφήςουμε…
Ο Αριστοτέλης
Έχει επίσης τις συμπάθειες και τις ντρο της φιλοσοφίας ο άνθρωπος και
αντιπάθειές του, όπως κάθε συγγρα- η πόλη, με την ταυτόχρονη αναβίωση
φέας. Από την προηγούμενη φιλο- της προσωκρατικής φυσικής φιλοσο-
σοφική παράδοση, επιχειρεί να απο- φίας. Το μεγαλύτερο μέρος του σω-
κλείσει τον Ηράκλειτο. Ο Ηράκλειτος ζόμενου έργου του είναι αφιερωμένο
είναι ένας στοχαστής που βρίσκεται σε αυτό που θα λέγαμε σήμερα «φυ-
στον αντίποδα της λογικής, όπως την σική», όπως την ονομάζει και ο Αρι-
αντιλαμβάνεται ο Αριστοτέλης, και γι' στοτέλης, που εισάγει αυτό τον όρο
αυτό δεν του δίνει μια ιδιαίτερη θέση στη φιλοσοφία. Μελετά δηλαδή το
στην ιστορία της φιλοσοφίας. Υπάρ- σύνολο των φυσικών φαινομένων,
χουν ακόμα κάποιες δευτερεύουσες ξεκινώντας από τα ουράνια φαινό-
περιπτώσεις, όπως ο Μέλισσος, μα- μενα και φθάνοντας μέχρι τη φυσιο-
θητής του Παρμενίδη, στον οποίο λογία του ανθρώπου. Ακόμα και ένα
αναφέρεται αρκετά συχνά και μιλάει σύγγραμμά του που ονομάζεται «περί
με τα χειρότερα λόγια. Δεν συμπαθεί ψυχής», δεν πραγματεύεται θέματα
14 επίσης τους σοφιστές και σ’ αυτό φαί- ψυχολογίας, αλλά τη φυσιολογία του
νεται ότι είναι γνήσιος κληρονόμος ανθρώπινου οργανισμού και των αν-
της πλατωνικής παράδοσης. θρώπινων δυνάμεων και με αυτή την
Αντιθέτως έχει σε μεγάλη εκτίμηση έννοια εντάσσεται και αυτό στη φυσι-
τον Δημόκριτο, τον Αναξαγόρα, τον κή του.
Εμπεδοκλή, τους τελευταίους φυσι- Για όλους τους παραπάνω λόγους,
κούς φιλοσόφους, στους οποίους το αριστοτελικό έργο μάς είναι πάρα
αναγνωρίζει μεγαλύτερη αξία, ως πολύ κοντινό και οικείο. Αυτό κυρίως
«φυσικούς», σε σχέση με τον Πλάτω- οφείλεται στο γεγονός ότι ο Αριστο-
να, πράγμα παράδοξο για ένα μέλος τέλης επηρέασε όλους τους μεταγενέ-
της Ακαδημίας ή για ένα πρώην μέλος στερους, όσο κανένας άλλος αρχαίος
της Ακαδημίας. Ο Πλάτωνας είναι φιλόσοφος, στον τρόπο που προσεγ-
πασίγνωστο ότι, ενώ τον ξέρει καλά, γίζεται και γράφεται η φιλοσοφία και
δεν αναφέρει ποτέ τον Δημόκριτο, γενικότερα οι επιστήμες. Εφόσον λοι-
γιατί θεωρεί ότι βρίσκεται πολύ μα- πόν, κατά μία έννοια, η μεταγενέστε-
κριά από τις απόψεις του. ρη φιλοσοφική παράδοση είναι συνέ-
Ο Αριστοτέλης λοιπόν, ως φιλοσοφι- χεια του Αριστοτέλη, (υποσημειώσεις
κή τάση, θα λέγαμε ότι προσπαθεί να στον Αριστοτέλη, όπως έχει ειπωθεί),
πραγματοποιήσει ένα συνδυασμό. Να είναι λογικό να καθορίστηκε από τον
συνδυάσει την πλατωνική παράδοση, ίδιο τον Αριστοτέλη ο τρόπος γραφής
δηλαδή την τάση να βρίσκεται στο κέ- της φιλοσοφίας.
