Page 13 - mag91
P. 13
του Γεράσιμου Γεωργάτου
επιστημονική και φιλοσοφική παρά- και γι' αυτό δεν διστάζει να πλάθει
δοση. καινούργιους όρους, να χρησιμοποι-
Αν είχε τη δυνατότητα υποσημειώσε- εί, νεολογισμούς και να καινοτομεί.
ων, ο Αριστοτέλης θα παρέπεμπε στα- Πολλές φορές το δηλώνει, ότι αυ-
θερά στους προηγούμενους συγγρα- τός είναι ένας δικός του καινούργιος
φείς. Το κάνει μέσα στο κείμενό του. όρος, που δεν υπήρχε στην προηγού-
Θα αναφέρει τι είπε ο Πλάτωνας, τι μενη παράδοση και κατά κάποιο τρό-
είπε ο Εμπεδοκλής ή τι είπε ο Δημόκρι- πο καλεί τον αναγνώστη να κρατά ένα
τος για το συγκεκριμένο θέμα. Συχνά είδος γλωσσαρίου, όταν διαβάζει μια
καταγράφει και το συγκεκριμένο έργο πραγματεία του Αριστοτέλη, όπως
του Πλάτωνα, όπου αναφέρεται αυτό συμβαίνει σήμερα με πολλά συγγράμ-
που θέλει να αξιοποιήσει. Και σ’ αυτό ματα που διαπραγματεύονται κάποιο
είναι πάρα πολύ κοντά μας ως ιδιοσυ- εξειδικευμένο θέμα.
γκρασία και ως μέθοδος. Μας δίνει Παρότι, όπως αναφέραμε, δεν είναι
δηλαδή τη δυνατότητα να ελέγξουμε ποτέ ειρωνικός και διαθέτει μια νηφα-
τις πηγές του, από πού αντλεί έμπνευ- λιότητα στην έκφρασή του, υπάρχουν 13
ση, σε ποιους αντιτίθεται, ποιους συ- στο έργο του στιγμές με ιδιαίτερες
νεχίζει, γεγονός ασαφές στην παλιό- εξάρσεις. Μιλάει συχνά με αρκετό
τερή του φιλοσοφία και έχει και ένα πάθος, ιδίως όταν αναφέρεται στην
στοιχείο εντιμότητας, καθώς ξεχωρί- πλατωνική παράδοση. Ο Αριστοτέλης
ζει ρητώς τα δικά του στοιχεία από τα είναι γέννημα θρέμμα της πλατωνι-
στοιχεία των προηγουμένων. κής Ακαδημίας. Η σκέψη του διαμορ-
Επιπλέον, χρησιμοποιεί μια γλώσσα φώθηκε γύρω από τον πλατωνισμό
χωρίς ειρωνεία και εξάρσεις, κάπως και τους διαδόχους του Πλάτωνα.
ψυχρή, που είναι πιο κοντά στην επι- Επομένως, έχει μια πολύ στενή σχέ-
στημονική γλώσσα και με καινοτόμες ση διαλόγου ή ακόμα και αντιδικίας
ορολογίες, που κάνουν τον Αριστο- με κάποιους από τους διαδόχους του
τέλη πιο δύσκολο στην ανάγνωση Πλάτωνα. Υπάρχουν λοιπόν κάποιες
από τον Πλάτωνα που απέφευγε συ- στιγμές, όταν μιλάει για τον πλατω-
στηματικά οποιονδήποτε νεολογισμό νισμό, που ο Αριστοτέλης θα λέγα-
και χρησιμοποιούσε λέξεις της καθη- με ότι ξεφεύγει από την συνηθισμένη
μερινής γλώσσας, της αττικής διαλέ- ψυχραιμία και νηφαλιότητα και μπο-
κτου του 4ου π.Χ αιώνα. Είναι σαν ρεί να μιλάει με κάποιους ακραίους
να αντιλαμβάνεται ότι η φιλοσοφία όρους και σίγουρα με πάθος για κά-
ασφυκτιά με την καθημερινή γλώσσα, ποιες απόψεις από την πλατωνική πα-
δεν μπορεί να εκφραστεί επαρκώς ράδοση,τις οποίες δεν αποδέχεται.
