Page 16 - mag_121
P. 16
ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΉΣΟΥΜΕ… του Γεράσιμου Γεωργάτου
ΣΧΟΛΕΣ ΚΆΙ ΠΆΝΕΠΙΣΤΗΜΙΆ
Ήδη από τον 10ο αιώνα οι μορ- Μόλις εδραιώθηκαν τα πανεπιστή-
φές της μεσαιωνικής εκπαίδευσης μια, η φιλοσοφία έγινε ένας όλο
είχαν αρχίσει να αναπτύσσονται και πιο εξειδικευμένος ακαδημα-
και να αλλάζουν σημαντικά. Μονα- ϊκός κλάδος, όλο και πιο διακρι-
στηριακές σχολές είχαν πλέον την τή από τη θεολογία. Η φιλοσοφία
ευθύνη για την εκπαίδευση νεαρών διδασκόταν πλέον στη σχολή των
μοναχών και επιπλέον εμφανίστη- τεχνών (γραμματική, ρητορική, λο-
καν δάσκαλοι οι οποίοι παρέδιδαν γική, αριθμητική, γεωμετρία, μου-
ιδιαίτερα μαθήματα και συχνά με- σική, αστρονομία), που προσέφε-
16 τακινούνταν από μέρος σε μέρος ρε ένα είδος προπτυχιακού κύκλου
μαζί με τους μαθητές τους. Εν τω σπουδών, τον οποίο όλοι οι φοιτη-
μεταξύ αναπτύσσονταν και άλλα τές έπρεπε να ολοκληρώσουν πριν
είδη σχολών στους καθεδρικούς συνεχίσουν σε μία από τις ανώτε-
ναούς για την εκπαίδευση όσων ρες σχολές. Η θεολογία όμως, η
έμπαιναν στον κοσμικό κλήρο. Τα οποία επικαλούνταν όχι μόνο τη
μεταγενέστερα μεσαιωνικά πανε- λογική αλλά και τις γραφές, τους
πιστήμια συχνά προέκυψαν από πατέρες και τους εκκλησιαστικούς
τέτοιου είδους σχολές, με επιχο- λόγους, διδασκόταν στις ανεξάρ-
ρηγήσεις από την πολιτεία ή την τητες θεολογικές σχολές ως ένα
εκκλησία. Τα πρώτα πανεπιστήμια είδος μεταπτυχιακού προγράμμα-
εμφανίστηκαν στην Ιταλία περί το τος. Ο διαχωρισμός της γνώσης
1150 και στη Γαλλία περίπου το από την πίστη, αυτό που οι Άραβες
1200. Η Οξφόρδη και το Κέμπριτζ φιλόσοφοι ονόμαζαν «το δόγμα
είναι λίγο μεταγενέστερα. Αξίζει της διπλής αλήθειας», δεν αποτελεί
να σημειωθεί ότι το πανεπιστήμιο μόνο ζήτημα ιδεολογικής διαμά-
είναι ένας από τους λίγους σημα- χης, αλλά καταγράφεται πλέον και
ντικούς μεσαιωνικούς θεσμούς θεσμικά. Η μεγάλη στροφή έχει πια
που μαζί με την Εκκλησία επιβιώνει αρχίσει και στο επόμενο σημείωμα
μέχρι σήμερα. θα δούμε τη συνέχεια της.
