Page 21 - mag_119
P. 21
ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ ΚΑΊ ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ: του Μαυροειδή Μαυροειδόπουλου
η φορολόγηση των Αθηναίων πολιτών και των συμμάχων τους
τον 5ο και 4ο αι. π.Χ.
το πώς συγκεντρωνόταν η εισφορά που διαδραματιζόταν για τους μή-
τον 5ο αι. π.Χ., γνωρίζουμε για τον νες της άνοιξης τουλάχιστον, και του
4ο ότι το ποσό που αναμενόταν να ακρωτηριασμού των ερμαϊκών στη-
συλλεχθεί υπολογιζόταν σε συνολική λών, λίγο πριν αναχωρήσει ο στόλος
περιουσία 6000 περίπου ταλάντων. για την καταστροφική εκστρατεία
Μάλιστα ο Δημοσθένης αναφέρει ότι στη Σικελία. Ακολούθησαν δίκες ύπο-
αν αναλογούσε στο 1% του φορολο- πτων Αθηναίων, κατόπιν σειράς κα-
γητέου πλούτου θα ήταν 60 τάλαντα ταγγελιών, και κατασχέσεις των περι-
ενώ αν αναλογούσε στο 2% θα ανερ- ουσιακών τους στοιχείων. Εντέλει, το
χόταν στα 120. Είναι ενδιαφέρον ότι 413 π.Χ., τα δημευμένα υπάρχοντα
το 378/7 στο πλαίσιο ρύθμισης της πουλήθηκαν στην Αγορά, περιλαμ-
καλύτερης εφαρμογής του μέτρου βάνοντας πράγματα αλλά και δού-
χωρίστηκαν οι φορολογούμενοι σε λους ποικίλης καταγωγής. Μεταξύ
100 συμμορίες, δηλαδή φορολογικές των πωλητέων βρέθηκαν και εκείνα
ομάδες, και τότε ή λίγο αργότερα οι του Αλκιβιάδη, που διέθετε κλίνες
τρεις πλουσιότεροι σε κάθε μια από Μιλησίας κατασκευής, δηλαδή ανά-
αυτές κατέβαλλαν προεισφορά για κλιντρα με δύο προσκεφάλαια. Από
ολόκληρη τη συμμορία και στη συνέ- την αγοραπωλησία αυτή (Pritchett, 21 21
χεια τη λάμβαναν από τα μέλη της. 1953) μαθαίνουμε πολύ ενδιαφέρο-
Αυτό δηλαδή που με βεβαιότητα θα ντα στοιχεία για την αξία των πωλη-
διαφοροποίησαν τα μέτρα του 378/7 τέων, μάλιστα για τις μεγάλες διαφο-
ήταν το αναλογούν ποσό σε κάθε ρές στην κοστολόγηση των δούλων
πλούσιο πολίτη. Προηγουμένως όλοι ανάλογα με τις ικανότητες που διέθε-
οι εύποροι πλήρωναν το ίδιο ποσό ταν. Οι τίτλοι και οι τιμές τους χαρά-
κάθε φορά που αποφασιζόταν να χτηκαν σε μαρμάρινες στήλες ώστε
επιβληθεί το μέτρο. Η δήλωση των ει- να μην ξεχαστούν οι βέβηλες πρά-
σοδημάτων διαφοροποίησε το ύψος ξεις, αντί να αποτυπωθούν σε απλές,
της υποχρέωσης του καθενός, ίσως ξύλινες πιθανότατα, πινακίδες. Πλάι
μάλιστα οι συμμορίες συγκροτήθη- στο καθένα υπήρχε και το επώνιον,
καν ακριβώς για να εφαρμοστούν τα δηλαδή ο φόρος που του αναλογού-
πρέποντα εισοδηματικά κριτήρια. σε. Οι δούλοι κάποιου μετοίκου που
ονομαζόταν Ηφαιστόδωρος κόστιζαν
Μια ενδιαφέρουσα από 72 (ένα μικρό παιδί από την Κα-
περίπτωση επωνίου ρία) έως 301 (κάποιος άνδρας από
To 415 π.Χ. ξέσπασαν στην Αθήνα τα τη Συρία) δραχμές. Το επώνιον ανέ-
σκάνδαλα της βεβήλωσης των Ελευ- βαινε σύμφωνα με την αξία του εκά-
σινίων Μυστηρίων στις κατοικίες στοτε δούλου, χονδρικά από τη μία
διαφόρων Αθηναίων, μια κατάσταση δραχμή για κάποιον που αποτιμάτο
