Page 20 - mag_119
P. 20
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ ΚΑΊ ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ:
η φορολόγηση των Αθηναίων πολιτών και των συμμάχων τους
τον 5ο και 4ο αι. π.Χ.
εμπόριο στην Αθήνα, κατέβαλλαν το για την κατάσταση στην Αθήνα στα
ξενικόν. Τους δύο τελευταίους φό- πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού
ρους, που δεν επιβάρυναν τους Αθη- πολέμου, αλλά και κατά τον 4ο αι.
ναίους, κατατάσσει ο Fawcett (2016) π.Χ. Ο Θουκυδίδης (3.1 9.1) αναφέ-
στους Φόρους προς τους Ξένους, ρει ότι «καὶ αὐτοὶ ἐσενεγκόντες τότε
ωστόσο μπορούμε έμμεσα να τους πρῶτον ἐσφορὰν διακόσια τάλαντα»,
θεωρήσουμε φορολογία εισοδήμα- ωστόσο έχει, σύμφωνα με τον Christ
τος υπό την οπτική ότι σχετίζονταν με (2007) υπάρξει διχογνωμία ανάμεσα
το δικαίωμα παραμονής στην Αθή- στους επιστήμονες για το τι ακριβώς
να ενόψει της άσκησης οικονομικής εννοούσε. Ήταν η πρώτη φορά που οι
δραστηριότητας. Πάντως, το μετοί- Αθηναίοι πλήρωσαν εισφορά; Ήταν η
κιον δεν συνεπαγόταν υποχρεωτικά πρώτη φορά που το έκαναν στον Πε-
εργασία, ειδικά για τις γυναίκες. Επί- λοποννησιακό πόλεµο; Ή ήταν η πρώ-
σης διασταλτικά, μπορεί να θεωρεί τη φορά που πλήρωσαν τόσο μεγάλη
ότι αποτελούσε φόρο εισοδήματος εισφορά; Σύμφωνα με τον Fawcett
και το πορνικόν, δηλαδή ο φόρος που (2016), που συσχετίζει το έκτακτο
επιβαλλόταν στο ομώνυμο επάγγελ- μέτρο και με την αποστολή 12 πλοί-
20 μα, μάλλον τον 4ο αι. π.Χ. Μια σει- ων υπό τις διαταγές του Λυσικλή και
ρά άλλων φόρων σχετιζόταν λιγότερο πέντε ακόμα στρατηγών ώστε να
ή περισσότερο άμμεσα και έμμεσα συγκεντρώσουν χρήματα από τους
με τις οικονομικές δραστηριότητες, συμμάχους, έχει υποτεθεί ότι η ει-
όπως το επώνιον, που αναλογούσε σφορά επιβαλλόταν σύμφωνα με το
σε μικρό μέρος των πωλητέων στην δηλωμένο εισόδημα του πολίτη και
αγορά, αλλά και όσοι επιβάλλονταν σχετιζόταν και με τον συνολικό πλού-
στις εισαγωγές και εξαγωγές, όπως το του. Παρά την περίσταση αυτή
η εικοστή (5%), η δεκάτη (10%) και η δεν είναι βέβαιο αν η έκτακτη αυτή
πεντηκοστή (2%). μορφή φορολόγησης εφαρμοζόταν
σε τακτική βάση πριν από το 378/7
Η εισφορά π.Χ., οπότε και ελήφθησαν πρωτο-
Η συζήτηση για την εισφορά, όχι με ποριακά μέτρα τα οποία αφορούσαν
τη γενική έννοια του όρου αλλά για στη δήλωση των περιουσιακών στοι-
το συγκεκριμένο ποσό 200 ταλά- χείων. Ήδη το 394/3 π.Χ. η εισφορά
ντων που ζητήθηκε εκτάκτως από είχε μάλλον συνδεθεί με οικονομι-
τους Αθηναίους το 428/7 π.Χ. ώστε κά μέτρα που αφορούσαν στους με-
να αντιμετωπιστούν τα έξοδα της τοίκους, καθώς ο Ισοκράτης (17.41)
πολιορκίας της Μυτιλήνης, μπορεί ισχυριζόταν ότι «πλήρωσε πιο πολλά
να αποτελέσει πολύτιμη πηγή οικο- από κάθε άλλον ξένο στην Αθήνα».
νομικού και κοινωνικού σχολιασμού Αν δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία για
