Page 14 - mag_119
P. 14
ΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΉΣΟΥΜΕ… του Γεράσιμου Γεωργάτου
ΑΠΌ ΤΌΝ ΑΥΓΌΥΣΤΊΝΌ
ΣΤΌΝ ΑΚΊΝΑΤΗ
τις μελλοντικές μας πράξεις, τότε ρίζουμε την έκβαση μελλοντικών
φαίνεται ότι στην πραγματικότητα γεγονότων που χαρακτηρίζονται
δεν έχω την εναλλακτική επιλογή από αβεβαιότητα. Ο Θεός όμως
να περάσω το απόγευμα γράφο- είναι εκτός χρόνου. Ζει στο αιώνιο
ντας. Ο πρώτος που διατύπωσε με παρόν και γνωρίζει αυτά που για
σαφήνεια αυτό το πρόβλημα ήταν ο εμάς αποτελούν παρελθόν, παρόν
Αριστοτέλης, χωρίς να δώσει όμως και μέλλον, όπως εμείς γνωρίζουμε
σαφή απάντηση. Φαίνεται πάντως το παρόν. Και όπως ακριβώς το γε-
ότι θεωρούσε πως μία πρόταση γονός ότι εγώ γνωρίζω πως αυτή
του τύπου «σήμερα το απόγευμα τη στιγμή κάθεστε, δεν σας εμπο-
θα πάω στον κινηματογράφο» δεν δίζει να σηκωθείτε, έτσι και το ότι
μπορεί να είναι ούτε αληθής ούτε ο Θεός γνωρίζει τις μελλοντικές
ψευδής, γιατί δεν μπορεί ούτε να πράξεις μας σαν να ήταν παρόν,
επιβεβαιωθεί ούτε να διαψευστεί, δεν αναιρεί το ότι μπορούμε να τις
αφού δεν έχει ακόμα συμβεί, δη- επιλέξουμε ελεύθερα. Πρόκειται
14 λαδή δεν είναι εμπειρικά παρατη- για επιχειρηματολογία ανάλογη με
ρήσιμη. Άρα το ερώτημα στερείται του Άγιου Αυγουστίνου την οποία
νοήματος. υιοθέτησε και ο Βοήθιος και θα
μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής:
ο Θεός γνωρίζει αλλά δεν καθορί-
Ο Βοήθιος πίστευε, ακολουθώ- ζει την επιλογή μας. Ας σταθούμε
ντας τον Αυγουστίνο, ότι ο Θεός όμως εδώ, στην πλατωνική πλευρά
γνωρίζει τα πάντα, όχι μόνο το του Βοήθιου για να δούμε στο επό-
παρελθόν και το παρόν αλλά και μενο σημείωμα τη σχέση του με τον
το μέλλον, οπότε αν πρόκειται να αριστοτελισμό που προετοιμάζει το
πάω στον κινηματογράφο σήμερα έργο του Θωμά Ακινάτη.
το απόγευμα, ο Θεός το γνωρίζει.
Συνεπώς είμαι ή δεν είμαι ελεύ-
θερος να επιλέξω; Επειδή ζούμε
μέσα στο χρόνο ως άνθρωποι, μας
λέει ο Βοήθιος, μπορούμε να γνω-
ρίζουμε μόνο τα γεγονότα του πα-
ρελθόντος, εφόσον έχουν συμβεί
και του παρόντος εφόσον συμβαί-
νουν τώρα. Δεν μπορούμε να γνω-
