Page 30 - mag_109n
P. 30
ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
«Τα βιβλία είναι τόσο χρήσιμα σε έναν ανόητο
όσο ένας καθρέφτης σε έναν τυφλό»
Τσανάκυα, Ινδός σοφός & πολιτικός
IMMANOUEL KANT
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΏΤΟΥ ΘΕΜΕΛΙΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ ΤΏΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΏΝ
ΣΤΟ ΧΏΡΟ
Εκδόσεις PΟΕΣ
Τι είναι ο χώρος; Είναι άραγε –όπως ισχυρί-
ζεται ο Νεύτωνας– μια πραγματική και αυθυ-
πόστατη οντότητα, ανεξάρτητη από τα όντα
που ο ίδιος εμπεριέχει, ένας χώρος δηλαδή
«απόλυτος»; Ή μήπως δεν είναι μάλλον παρά
–όπως διατείνεται ο Λάιμπνιτς– ένα προϊόν
αφαίρεσης, η συσχέτιση των όντων ειλημμέ-
30
νη καθ’ αυτήν, ένας χώρος δηλαδή «σχετι-
κός»;
Η συντομότατη, όμως και μεστότατη πραγ-
ματεία Περί του πρώτου θεμέλιου λόγου της
διάκρισης των διευθύνσεων στον χώρο,
η οποία συντάχθηκε και δημοσιεύθηκε το
1768 (δύο μόλις χρόνια προτού ξεκινήσει η
σιωπή και βαθιά περισυλλογή του Καντ που οδήγησε στην εκπόνηση της
Κριτικής του καθαρού Λόγου) συνιστά πολύτιμο τεκμήριο για την εξέλιξη
του καντιανού στοχασμού: Ο χώρος δεν συνιστά μεν εδώ ακόμη a priori
παράσταση και όρο της δυνατότητας της εμπειρίας και των αντικειμένων
αυτής, αποδεικνύεται όμως ήδη προϋπόθεση της παράστασης των όντων.
Ο Καντ βρίσκεται άρα εδώ ήδη, τρόπον τινά, καθ’ οδόν προς την υπερβα-
τολογική του φιλοσοφία, για τη διαμόρφωση της οποίας το ερώτημα περί
του χώρου υπήρξε ασφαλώς ιδιαίτερης σημασίας.