Page 27 - mag_02

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ιδανικοί αυτόχειρες (2003)
Συγγραφέας: Πέτρος Χαρτοκόλλης
Εκδότης: Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Είναι δύναμη ή αδυναμία αυτό που κάνει κάποιους να
αυτοκτονούν, να αποφασίζουν να εγκαταλείψουν με
τη θέλησή τους μια ζωή που δίκαια ή άδικα έχει χάσει
κάθε νόημα γι’ αυτούς, όταν οι αξίες και οι στόχοι που
έχουν βάλει δεν μπορούν πια να τους συγκινήσουν,
όταν μάλιστα τυχαίνει να είναι προικισμένοι με φαντα-
σία και υψηλή νοημοσύνη όπως οι άνθρωποι αυτού
του βιβλίου; Από τους Έλληνες αυτόχειρες λογοτέχνες
θα με απασχολήσουν πέντε κυρίως, ενδεχομένως, οι
πιο σημαντικοί, για τους οποίους υπάρχουν και πε-
δικασία. Τα μέσα που θα χρη- ρισσότερα στοιχεία σχετικά με την αυτοκτονία τους:
σιμοποιήσει ο καθένας για να οι ποιητές Κώστας Καρυωτάκης και Ναπολέων Λαπα-
την διαχειριστεί και ο βαθμός θιώτης, ο δοκιμιογράφος Περικλής Γιαννόπουλος, ο
επιτυχίας που θα έχει, εξαρ- κλασικός φιλόλογος και μελετητής της νεοελληνικής
τώνται από την ψυχοκοινωνι- λογοτεχνίας Ιωάννης Συκουτρής, και η συγγραφέας
κή του επάρκεια. Η αυτοκτο- μυθιστορημάτων και διηγημάτων για παιδιά ή με παι-
διά Πηνελόπη Δέλτα.....
νία είναι συνήθως το ύστατο Πέτρος Χαρτοκόλλης
καταφύγιο των κατεξοχήν
συναισθηματικά αδύναμων
ανθρώπων, που δεν διαθέ- Περί αυτοκτονίας
τουν ισχυρές ψυχικές δομές με Με 13 εικαστικά σχόλια (2003)
αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα Συγγραφέας: Karl Marx
εύθραυστη η εσωτερική τους Εκδότης: ΝΗΣΟΣ
ισορροπία. [...] Στο σύντομο πρόλογό του για τη γερμανική επα-
Η δημόσια αυτοκτονία έχει νέκδοση του κειμένου, ο Michael Lowy σημειώνει πως
έντονο και το στοιχείο του η αξία αυτού του κειμένου έγκειται στις εξής ιδιοτρο- 27
ναρκισσισμού, όπου φθάνει πίες του: α) ο Μαρξ εδώ δεν γράφει ένα δικό του κεί-
η «απελπισία» να παίρνει θεα- μενο, παρά παρεμβαίνει με μικρές αλλά καθοριστικές
αλλαγές στο κείμενο ενός άλλου, εκμεταλλευόμενος
ματικό χαρακτήρα. Δεν παύει την πειστικότητα μιας ακριβούς μαρτυρίας, στην οποία
ωστόσο να καταδεικνύει δια- «απλώς» σχολιάζει και «μεταφράζει» από τη σκοπιά της
ταραχή ψυχικής ισορροπίας, δικής του κοινωνικής κριτικής· β) η μαρτυρία δεν προ-
μονιμότερης ή συγκυριακής έρχεται από ένα σοσιαλιστή, αλλά από έναν ειδικό, ευ-
μικρή σημασία έχει. αίσθητο απέναντι στο αντικείμενό του [...]
Σκέφτομαι πολλές φορές, αν (Γεράσιμος Κουζέλης)
όλες αυτές οι βαρύγδουπες
δηλώσεις, τα βαρύγδουπα
άρθρα για προδοσίες, για κα- Ιστορία της αυτοκτονίας (2006)
τοχές, για καταστροφές που Συγγραφέας: Georges Minois
ευνοούν κάποιους να αυτοϊ- Εκδότης: Πολύτροπον
κανοποιούνται, κάποιους άλ- Ο εκούσιος θάνατος σχεδόν πάντοτε αποτελούσε αντι-
κείμενο κοινωνικής αποδοκιμασίας. Ο Μεσαίωνας τον
λους να βγάζουν χρήματα ή να θεωρούσε ως ένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα, ως
πουλάνε επικοινωνιακά τον ύβρι προς το Θεό, και επεφύλασσε μακάβρια εκτέλεση
επαναστατικό τους οίστρο σε όσους αυτοκτονούσαν. Στο πέρασμα των αιώνων,
μαζεύοντας ψήφους ή κάνο- το ζήτημα της ελευθερίας του κάθε ατόμου σε σχέση
ντας νούμερα τηλεθέασης, με την ίδια του τη ζωή ανασυρόταν, εντούτοις, κάθε
μήπως κάποιους άλλους -που φορά που αμφισβητούνταν οι παραδοσιακές αξίες:
δεν έχουν την τύχη να έχουν από τον Μονταίν στον Μπέικον, οι ανθρωπιστές βιώ-
νουν μια πρώτη πολιτισμική επανάσταση και φρονίμως
ισχυρές εσωτερικές ψυχολο- διερωτώνται για τις απαγορεύσεις του χριστιανισμού.
γικές δομές- τους οδηγούν σε Η περίφημη διερώτηση του Άμλετ (1600) υποδηλώνει
πράξεις ακραίες έως και τρα- τη δυσαρέσκεια που συνδέεται με την εμφάνιση της
γικές; Μήπως δεν πρόκειται νεωτερικότητας. Υπό την επίδραση των κρίσεων της
ακριβώς για ήρωα; Μήπως το ευρωπαϊκής συνείδησης, η συζήτηση διευρύνεται και
θύμα δεν είχε θύτη τον εαυτό το ζήτημα τίθεται, εφεξής, δημοσίως. «Δεν είναι ίδιον
των αξιόλογων ανθρώπων να φονεύουν εαυτούς εκου-
του, αλλά όλους τους παρα- σίως», διακηρύσσει ο Βολταίρος, ενώ πολλαπλασιάζο-
πάνω γιατί τους είχε πάρει στα νται οι πραγματείες που προσπαθούν να κατανοήσουν
σοβαρά; τα αίτια της αυτοκτονίας. Η Γαλλική Επανάσταση απο-
ποινικοποιεί την αυτοκτονία, αλλά χωρίς να την απο-
δέχεται.....