Page 51 - mag_35
P. 51
¾Í» ÑÅ ¹ÊÅÑϾ Ѿ½ÏÌÖ
http://psyhismos.blogspot.gr/
Συναντάς σπάνια ανθρώπους που έχουν καλή σχέση µε τον χρόνο.
Αλλά ποια είναι η καλή σχέση µε τον χρόνο; Υπάρχει κάτι τέτοιο;
Η ψυχολογία, ιδιαίτερα ψυχαναλυτικής Ο Einstein υποστήριξε ότι ο χρόνος υπάρ-
κατεύθυνσης, κινείται πέρα από τον άξονα χει µόνο µέσα στη σχετικότητα και όχι αυ-
του καλού και του κακού µε την ηθική έν- τούσιος.
νοια των όρων. Επίσης, δεν έχει ως στόχο Η αίσθηση του χρόνου, λοιπόν, σχετίζεται
την κανονικοποίηση αλλά να οδηγήσει το άµεσα µε το πολιτισµό. Έτσι, αλλιώς βιώ-
υποκείµενο να βρει αυτό που είναι ωφέ- νει ο αγρότης ως τον 20ο αιώνα τον χρόνο,
λιµο για τη ζωή και την σχέση µε τους άλ- αλλιώς ο κάτοικος της πόλης. Αλλιώς ο
λους (αφού εκεί βρίσκεται η βασική πηγή βορειοευρωπαίος, αλλιώς ο νότιοαµερι-
ευτυχίας). κάνος...
Υπό αυτό το πρίσµα, εξετάζουµε κι αυτό Η σχετικότητα του χρόνου µε την ίδια τη
που λέµε "καλή" σχέση µε τον χρόνο, η ζωή είναι αυτό που µας αφορά πέρα από
οποία είναι µία δύσκολη περίπτωση, αφού κάθε άλλη διάσταση. Οι τρεις διαστάσεις
σχετίζεται µε πολλούς παράγοντες, όπως του: παρελθόν, παρόν και µέλλον γίνονται
την ηλικία και την ανάπτυξη, τον τρόπο κατανοητές µέσα σε όρους ύπαρξης και
που µεγαλώσαµε, το πολιτισµικό περιβάλ- µη ύπαρξης, σύµφωνα µε τον Αυγουστί-
λον κ.ά. νο. Κάπου υπάρχει µία αρχή (η γέννηση) 51
Ποιον χρόνο όµως; Τον βιολογικό, τον κοι- και γνωρίζουµε (αυτή είναι η τραγικότητα
νωνικό (µετρήσιµο), της σχόλης, του φύ- της ζωής) ότι θα υπάρξει κι ένα τέλος (ο
λου, τον υποκειµενικό, άλλον; Αυτόν που θάνατος) κάποια στιγµή στο µέλλον. Συ-
ορίζεται από το Γκρίνουιτς, τον χρόνο των νηθίζουµε να λέµε ότι η τραγικότητα της
Περσών; των Κινέζων; των Εβραίων; Η ανθρώπινης ζωής βρίσκεται ακριβώς σε
µεγάλη ποικιλία των µορφών του Χρόνου, αυτή τη γνώση της θνητότητάς µας αλλά
από τη µια τον κάνει πανταχού παρόντα πιστεύω ότι και τα ζώα γνωρίζουν µόνο
στην ψυχική µας ζωή ενώ από την άλλη που δεν έχει ακόµη δοθεί τόσο µεγάλη
τον καταργεί ως µία συγκεκριµένη πραγ- έµφαση στην έρευνα της ψυχολογίας των
µατικότητα. ζώων (ηθολογία).
Πλήθος µεταφορών έχουν επινοηθεί για Ωστόσο µικρούς ή µεγαλύτερους θανά-
να προσεγγίσουν την δύσκολη έννοια του τους βιώνουµε κάθε µέρα σχεδόν. Είτε
χρόνου. εξαιτίας της φυσικής φθοράς καθώς µε-
Η πιο οικεία µας είναι αυτή του ποταµού, γαλώνουµε, είτε λόγω αποχωρισµών από
λόγω της ροής του και της ηρακλείτιας αγαπηµένους.
φράσης "Τα πάντα ρει". Ωστόσο, κι αυτή η
µεταφορά πάσχει, καθώς, όπως µας λέει Ο υπαρξιακός φόβος του θανάτου και της
ο γαλλοκινέζος φιλόσοφος και µεταφρα- φυσικής φθοράς φαίνεται να συνδέεται
στής François Cheng, στην Κίνα ακόµη και στενά µε την κακή σχέση µε τον χρόνο.
το ποτάµι γυρίζει πίσω αφού το νερό που Συνήθως η κακή σχέση µε τον χρόνο είναι
φτάνει στη θάλασσα εξατµίζεται και επι- ότι αυτός περνά γρήγορα και δεν προλα-
στρέφει µέσω της βροχής, ενώ στη δύση βαίνουµε. Αποτέλεσµα είναι ή η αναβλη-
θεωρούµε ότι ο δρόµος του ποταµού είναι τικότητα (πάνε όλα λίγο αργότερα) ή οι συ-
µονόδροµος και χωρίς επιστροφή. νεχείς καθυστερήσεις.
