Page 87 - mag_39

Το άσχημο με τα καινούργια βιβλία είναι

ότι μας εμποδίζουν να διαβάσουμε τα παλιότερα.

John Wooden, 1910-2010, Αμερικανός προπονητής μπάσκετ

Η ΔΕΣπΟΙΝΙΣ ΕΛΖΕ
Α. ΣΝΙΤΣΛΕΡ
Εκδόσεις ΡΟΕΣ

Ο Άρτουρ Σνίτσλερ, από τους πρώτους συγγραφείς που χρησιμο-
ποίησαν την τεχνική του εσωτερικού μονολόγου, με τη Δεσποινί-
δα Έλζε φέρνει με επιτυχία σε πέρας ένα φιλόδοξο εγχείρημα: να
μας δώσει μια νουβέλα που εκτυλίσσεται εξολοκλήρου στο μυαλό
της κεντρικής ηρωίδας. Με το διεισδυτικό του βλέμμα και με τον
διάχυτο, ειλικρινή ερωτισμό που χαρακτηρίζει τα περισσότερα
έργα του, ανατέμνει τον γυναικείο ψυχισμό με μιαν ακρίβεια που
ελάχιστοι άνδρες συγγραφείς κατάφεραν να πετύχουν και σκια-
γραφεί, μέσα από μια πλοκή που κρατά λίγες μόνο ώρες, την πορεία μιας νεαρής γυναίκας
προς την αυτοσυνειδησία. Με τη νουβέλα αυτή, που πολλοί θεωρούν ως την κορυφαία του,
ο Σνίτσλερ αποδεικνύει ότι ο κόσμος του δεν περιορίζεται στη Βιέννη του fin-de-siècle ή
του μεσοπολέμου· ο συγγραφέας προβάλλει ως πρόδρομος των Γάλλων υπαρξιστών, ενώ
εξακολουθεί να κεντρίζει το ενδιαφέρον, και κυρίως να γοητεύει τον σύγχρονο αναγνώστη,
σε μια εποχή που κατακλύζεται από ψυχολογικές νουβέλες.

87

ΟΥΜπΙΔΙΑ
ΤΕΡπΙΝΟΗΣΕΙΣ
Εκδόσεις ΡΟΕΣ

Τα διηγήματα των Τερπινοήσεων άλλοτε απλώς «φλερτάρουν»
με τη λογοτεχνία του φανταστικού και άλλοτε εντάσσονται στο
cult αυτό είδος – το οποίο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, προ-
σλαμβάνει κυρίως τη μορφή της επιστημονικής φαντασίας: της
ουτοπίας ή, ενίοτε, και της δυστοπίας (η ερμηνεία, όπως συχνά
συμβαίνει στα έργα τού Ουμπίδια, κορυφαίου πεζογράφου από
τον Ισημερινό, εναπόκειται στον αναγνώστη). Πρόκειται για αφη-
γήματα που εκπλήσσουν με την ευφάνταστη πλοκή τους, καθώς μιλούν για εικονικές ψυχές,
συσκευές που αναπαράγουν τις αναμνήσεις, έναν οίκο που κατασκευάζει αλήθειες, εραστές
που ξαναγίνονται νέοι μέσω της τεχνολογίας, μια μουσική χωρίς ήχους, ρολόγια που, εκτός
από το χρόνο, μετρούν και κάτι αναπάντεχο, μια επανάσταση που θα ξεκινήσει από την τρίτη
ηλικία και άλλα «εξωπραγματικά» ή ουτοπικά / δυστοπικά. Πάνω απ’ όλα, όμως, αγγίζουν
τον αναγνώστη με το υπαρξιακό τους υπόστρωμα και τον προβληματισμό τους γύρω από
διαχρονικά θέματα, όπως το πεπερασμένο του ανθρώπου, ο έρωτας ή ο θάνατος. Αν και
ακολουθεί το δρόμο που χάραξαν οι μεγάλοι Λατινοαμερικάνοι εκπρόσωποι του φανταστι-
κού (Χ. Λ. Μπόρχες, Αδόλφο Μπιόυ Κασάρες, Χούλιο Κορτάσαρ), ο Ουμπίδια πρωτοτυπεί
συνδυάζοντας φαντασιώδεις καταστάσεις με αναγνωρίσιμα στιγμιότυπα της πεζής καθη-
μερινότητας, με διάθεση συχνά ειρωνική ή/και χιουμοριστική. Απώτερος στόχος του συγ-
γραφέα, να καταδείξει την πραγματικότητα που μας καταδυναστεύει, και να προτείνει μια
κάποια διέξοδο από αυτήν – έστω και φανταστική.