Page 85 - mag_58
P. 85
της Ειρήνης Μανδηλαρά
Η ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ l
ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ... Το βιβλίο αυτό του Γιάροσλαβ Χά- ται, ειδικά αν αυτός που του απευθύ-
νεται είναι ανώτερος του αξιωματικός.
σεκ αποτελεί το σήμα κατατεθέν της
Ο ΚΑΛΟΣ Τσεχικής λογοτεχνίας. Είναι ένα πα- Ο Σβέικ κάνει πάντα «διπλή συζήτηση»,
αλλά η ειρωνεία που διαπνέει τις παρα-
νέξυπνο ψυχογράφημα και παράλληλα
τηρήσεις του γίνεται πάντοτε αντιληπτή.
ένα ξεκαρδιστικό αντιπολεμικό αρι-
ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΣΒΕΪΚ στούργημα. Ο μποέμ αναρχικός Χάσεκ Δείχνει πάντα πως αγωνίζεται απελπι-
συνδυάζοντας το εκθαμβωτικό τούτο
σμένα να φτάσει στο μέτωπο προτάσ-
σοντας τον μεγάλο πατριωτισμό του
παγκόσμιο έργο με τη διάτρηση μίας
Jaroslav Hašek καυστικής σάτιρας πετυχαίνει να μας και την αδιαμφισβήτητη αφοσίωση του
στη Μοναρχία, όταν είναι σαφές πως
χαρίσει μια απολαυστική κι ωστόσο
EΚΔΟΣΕΙΣ ΑΛΦΕΙΟΣ απερίσκεπτα ανατρεπτική απεικόνιση οι πράξεις του εμποδίζουν την επίτευ-
της ματαιότητας του πολέμου. ξη του ανακηρυγμένου στόχου του. Ο
«...Αργότερα στο ψυχιατρείο ο Σβεϊκ ήρωας παρά τις παράλογες ενέργειες
μιλούσε και έλεγε καλά λόγια για τον του και την απρόβλεπτα ανόητη συ-
εαυτό του και για τους άλλους τρόφι- μπεριφορά του τοποθετείται από τον
μους.-Λευτεριά. Κάνεις ότι σου καπνί- συγγραφέα σε μία ρεαλιστική Αυστρο-
σει χωρίς να δώσεις λογαριασμό σε ουγγρική κοινωνία, γεμάτη εθνοτικές 85
κανένα. Κυλιέσαι, ουρλιάζεις, ξεγυ- διαιρέσεις, διεφθαρμένη στρατιωτική
μνώνεσαι, παραμιλάς, δαγκώνεις, χτυ- γραφειοκρατία και έναν λαό τρομοκρα-
πάς και τέτοια. Αν όλα αυτά κάποιος τα τημένο από τον επικείμενο πόλεμο. Ο
έκανε στο δρόμο θα΄ταν περίεργα και Χάσεκ δώρισε στον Σβέικ πολλές από
παράξενα και τρελά. Στο ψυχιατρείο τις προσωπικές του εμπειρίες συμπε-
θεωρούνται πολύ φυσικά. Ούτε..ούτε ριλαμβανομένων της φυλάκισης του,
στα όνειρά τους οι σοσιαλιστές είδαν των ταξιδιών του και τις εμπειρίες της
τέτοιου είδους λευτεριά. Μπορεί να πρώην εργασίας του ως πωλητής σκύ-
έισαι ο Θεός, διάβολος, Παναγιά, Πά- λων. «Οι σπουδαίοι καιροί απαιτούν
πας, Ναπολέοντας, Βασιλιάς, Αυτοκρά- σπουδαίους άνδρες» ήταν το ειρωνικό
τορας, Άγιος...Είναι γιομάτος ο παρά- σχόλιο του Χάσεκ για τον Σβέικ. Ενώ
δεισος από όλους αυτούς και απ όλες πολλοί άνθρωποι γύρω του πέφτουν
τις ιδέες…» θύματα του στρατιωτικοαστυνομικού
Ποιος είναι ο καλός στρατιώτης Σβέικ; κατεστημένου κι οι νέοι προσπαθούν
Επιτυχημένος πωλητής κλεμμένων σκύ- πολύ να τραυματιστούν για να απο-
λων στη πολιτική του ζωή ο Σβέικ αλλά φύγουν να σταλούν στον πόλεμο, ο
κι ένας Τσέχος στρατιώτης που παρι- μεγάλος άνδρας Σβέικ είναι η κωμική
στάνει τον καλοκάγαθο και τον ανόητο εξαίρεση από όλους τους υπόλοιπους
για να τα φέρει βόλτα με τους ανωτέ- που υποφέρουν κατά τη διάρκεια του
ρους του. Υποκρίνεται να συμφωνεί με πολέμου. Ο καλός στρατιώτης Σβέικ
τον οποιοδήποτε τον συναναστρέφε- αποτελεί μία σαρωτική απεικόνιση της
