Page 25 - mag_60

από τις εκδόσεις
PRINTA

SIGMUND FREUD
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΙΑΣ ΑΥΤΑΠΑΤΗΣ

Το βιβλίο αυτό εντάσσεται στην προσπάθεια που κατέ-
βαλε ο Freud να καταδείξει τη σημασία των ψυχολογι-
κών του θέσεων για μια ανθρωπολογική ερμηνεία του
πολιτισμού και ιδιαίτερα της θρησκείας. Είχαν προη-
γηθεί στο ίδιο πνεύμα τα βιβλία του Τοτέμ και ταμπού WILLIAM JAMES
(1912) και Μαζική ψυχολογία και ανάλυση του Εγώ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 25
(1921), των οποίων τις θεωρητικές προϋποθέσεις και
συμπεράσματα, ιστορικού-θρησκειολογικού και αν- Το βιβλίο περιλαμβάνει επτά δοκίμια του William
θρωπολογικού χαρακτήρα, χρησιμοποίησε στο Μέλ- James, του ουμανιστή φιλόσοφου και ψυχολόγου, ο
λον μιας αυταπάτης για να εξηγήσει τον αυταπατητικό οποίος, ως πανεπιστημιακός καθηγητής στο Χάρβαρντ,
χαρακτήρα των σύγχρονων θρησκειών. Στη θέση τους υπήρξε γνωστός για τις ριζοσπαστικές του παραδόσεις
προτείνει έναν ανθρώπινο πολιτισμό που να βασίζε- και διαλέξεις.
ται όχι στην αυταπάτη, αλλά στη γνώση, την επιστή- Τα κείμενα του παρόντος τόμου εξετάζουν ποικίλα ζητή-
μη και τη δίκαιη διανομή των πολιτισμικών αγαθών. ματα: από την παραψυχολογία και τη μεταφυσική, μέχρι
Το κατά πόσον η «ουτοπική» αυτή πρόταση του Freud τον τρόπο διδασκαλίας στα πανεπιστήμια, τα πτυχία και
έχει και προοπτική είναι θέμα της μελλοντικής ιστορίας τα διδακτορικά.
των πολιτισμών. Πάντως έχει ιδιαίτερη αξία το ότι η Η πολυπρισματική οπτική της ευρυμαθούς και πολύ-
–ανθρωπολογικά προσανατολισμένη– κοσμοθεώρηση μορφης προσωπικότητας του W. James και η δυνατή
του Freud, η οποία συμπληρώθηκε και με τις εργασί- αλλά ευαίσθητη πένα του, αποδίδουν στα μεγάλα και
ες του Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό (1930) και στα μικρά πράγματα τις πραγματικές τους διαστάσεις
Ο άνθρωπος Μωϋσής και η μονοθεϊστική θρησκεία και μας δίνουν για μια ακόμη φορά την ευκαιρία να επι-
(1939), ανήκει σήμερα στα βασικά εργαλεία ερμηνεί- βεβαιώσουμε την αυθεντία και τη διαχρονικότητα της
ας της συμπεριφοράς του ανθρώπου στη σχέση του με σκέψης των μεγάλων στοχαστών.
την κοινωνία, την οικογένεια και τον πολιτισμό. Παρά τη
σκληρή κριτική της κοσμοθεωρίας του Sigmund Freud,
ιδιαίτερα από τους φιλοσόφους-κοινωνιολόγους της
Σχολής της Φρανκφούρτης, το έργο του εξακολουθεί
να χρησιμοποιείται ως βάση «αρνητικής ερμηνείας» (με
τη σημασία που της έδωσε ο Adorno) αλλά και θετικών
«ουτοπιστικών» προτάσεων ιδεολογικού-προγραμματι-
κού χαρακτήρα.